Wissel medicijngegevens standaard uit tussen zorgverleners
Elke zorgverlener moet kunnen inzien welke medicijnen jij gebruikt. Daarvoor pleiten onder andere de Patiëntenfederatie en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. In een brief aan de Tweede Kamer stellen zij dat zorgverleners gegevens over jouw medicijngebruik standaard moeten kunnen uitwisselen. Tenzij jij aangeeft dat je dat niet wilt. Dat verbetert de kwaliteit van de zorg.
De situatie op dit moment
Op dit moment delen zorgverleners geen gegevens met elkaar over welke medicijnen jij gebruikt. Dat is wettelijk verboden. Alleen als je expliciet toestemming geeft, mogen zorgverleners inzien welke medicijnen jij gebruikt. Dianda Veldman, directeur van de Patiëntenfederatie: ‘’Daardoor zijn er ongeveer 600 vermijdbare ziekenhuisopnames per week. Omdat er fouten worden gemaakt in de medicatie.’’ Mensen gaan ervan uit dat zorgverleners wel weten welke medicijnen ze gebruiken, maar dat is niet zo. Zorgverleners weten dit alleen als jij daar expliciet toestemming voor hebt gegeven.
Maar mensen weten vaak niet dat je toestemming moet geven. Als je de vraag over toestemming niet hebt gekregen, of om wat voor reden dan ook nog niet hebt geantwoord, dan zeg je “nee” tegen uitwisseling van noodzakelijke medicijngegevens. “En het zijn juist de kwetsbare en minder zelfredzame patiënten, die meer dan gemiddeld zorg gebruiken, die het grootste risico lopen als zij geen toestemming hebben kunnen geven”, zegt Veldman.
Gezondheidsgevaren voorkomen door uitwisseling van medicijngegevens
Als mensen geen toestemming hebben gegeven voor het uitwisselen van de gegevens, dan kunnen er gezondheidsgevaren ontstaan. Er bestaat een kans dat je bij een arts komt, die niet weet welke medicijnen jij gebruikt. “Daardoor ontstaat het risico dat de arts misschien een verkeerde combinatie van medicijnen voorschrijft”, zegt Veldman. ‘’Dat kan ertoe leiden dat je medicijnen krijgt die niet samengaan met medicijnen die je al voor een andere aandoening gebruikt. Zo kunnen medicijnen elkaars werking vertragen, of tot bijwerkingen leiden.’’ Zorgverleners kunnen alleen goede zorg verlenen en besluiten nemen over medicijnen, als ze een volledig en actueel overzicht hebben van de medicijnen die jij gebruikt. Dan kunnen ze hier rekening mee houden en gevaren voor jouw gezondheid voorkomen.
Niet alleen delen in acute situaties
Het kan ook voorkomen dat je bewusteloos in het ziekenhuis terechtkomt en allergisch bent voor morfine. Veldman: ‘’Als je geen toestemming hebt gegeven voor het delen van jouw gegevens, dan weet niemand dat je bijvoorbeeld geen morfine mag hebben. Je krijgt dan misschien morfine toegediend, met alle gevolgen van dien.’’ Minister Kuipers van VWS werkt op dit moment al aan een wet om in dergelijke acute situaties standaard informatie over jouw medicijngebruik te delen. Maar dat vinden de initiatiefnemers van de brief aan de Kamer niet genoeg. Gegevens over jouw medicijngebruik zouden niet alleen in acute situaties gedeeld moeten worden, maar altijd. Zo kun je gevaarlijke situaties voorkomen.
Medicijngegevens standaard delen, tenzij je dat niet wilt
De Patiëntenfederatie, de Vereniging van Ziekenhuizen en elf andere belangenverenigingen in de zorg vinden het huidige beleid te ingewikkeld. Je moet nu op heel veel plekken, bijvoorbeeld bij je apotheek, je huisarts en in het ziekenhuis, aangegeven dat je toestemming geeft voor het delen van jouw gegevens. Het zou beter zijn om deze gegevens standaard te delen, tenzij je aangeeft dat je dat niet wilt. Volgens Dianda Veldman wil 90 procent van de mensen dat hun gegevens standaard uitgewisseld worden: “De meeste mensen die gebruikmaken van de zorg, vinden het belangrijk dat hun zorgverleners goed op de hoogte zijn van hun medische informatie.” Voor de 10 procent die dat niet wil, moet het heel eenvoudig zijn om aan te geven dat zij niet willen dat zorgverleners hun gegevens uitwisselen.
De Tweede Kamer is het eens met de ziekenhuizen en zorgorganisaties. Een motie om te onderzoeken of medicijngegevens standaard gedeeld kunnen worden, werd op 27 juni 2023 aangenomen. De regering gaat nu verkennen of dit mogelijk is. Zij zouden dit kunnen meenemen in het wetsvoorstel om gegevens standaard te delen in de acute zorg, dat al in voorbereiding is.
Hoe zit het met mijn privacy?
De reden dat je gegevens nu niet standaard worden uitgewisseld, is vanwege jouw recht op privacy. In 2011 werd een wet voor een landelijk elektronisch patiëntendossier verworpen. Daarom heb je nu bij elke zorginstelling een eigen elektronisch dossier en moet je toestemming geven voordat je gegevens worden uitgewisseld met andere zorgverleners of zorginstellingen. Je privacy is natuurlijk belangrijk, maar je gezondheid is nog belangrijker. Veldman: “Natuurlijk moeten we regelen dat gegevens veilig zijn opgeslagen en dat er niks op straat belandt. Maar we moeten geen onnodig gevaarlijke situaties laten bestaan. Patiënten moeten erop kunnen rekenen dat hun relevante gezondheidsgegevens compleet en inzichtelijk zijn op het moment dat ze zorg nodig hebben. Het huidige systeem belemmert dit en sluit onvoldoende aan bij de praktijk en verwachting van veel mensen.’’
De oproep van de Patiëntenfederatie en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen wordt ondersteund door: KNMP, NVZA, InEen, NHG, LHV, FMS, NFU, ZKN, FNT, de Nederlandse ggz en RSO Nederland.
Meer informatie:
- ’Wissel medicatiegegevens patiënten standaard uit, tenzij bezwaar’ – NOS Nieuws
- Van Opt-in naar opt-out: verbeter de uitwisseling van medicatiegegevens in belang van kwaliteit van zorg – Patiëntenfederatie
- VWS wil makkelijker patiëntgegevens delen in acute situaties – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
