In het programma Uitkomstgerichte Zorg werken verschillende partijen (zorginstanties, patiëntenorganisaties, verzekeraars en het ministerie) samen om de zorg in de spreekkamer beter af te stemmen op wat de patiënt belangrijk vindt. Ook de Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland is actief betrokken bij verschillende onderdelen van dit programma. “We willen verbinden, versterken en landelijke doorbraak creëren!” aldus Hans Bart van de Patiëntenfederatie Nederland. Wat zijn de geboekte resultaten van het programma tot dusver?
Over Uitkomstgerichte Zorg
“Bij uitkomstgerichte zorg draait het erom dat de patiënt de behandeling kiest die voor hem de beste uitkomst geeft, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit van leven. Ook als dit een behandeling is waar de arts misschien niet 1,2,3 voor zou kiezen.” zegt Internist Nefroloog Willem Jan Bos. “Sommige patiënten kunnen een beroep doen op hun eigen ervaring met verschillende behandelopties en op grond daarvan een weloverwogen keuze maken voor een behandeling. Maar er zijn genoeg mensen die voor het eerst voor een behandelkeuze komen te staan. Die willen graag de ervaringen en zorguitkomsten van anderen kunnen terugzien die net als zij voor dezelfde keuze stonden.”
Het belang van uitkomstinformatie delen
“Er zijn heel veel initiatieven bij ziekenhuizen en instellingen die al aan de slag zijn met het verzamelen van uitkomstinformatie.” vertelt Gerard Wiggers, Programmacöordinator Uitkomstgericht Zorg bij het Ministerie van VWS. “Die data uit ziekenhuizen en ketens moet met elkaar verbonden worden voor in de spreekkamer.” haakt Willem Jan hierop aan. “Ook gegevens bijvoorbeeld over kwaliteit van leven bij mensen met een bepaalde behandeling moet in die data worden weergegeven. Patiënten moeten daarin aangeven welke uitkomsten van een behandeling voor hen belangrijk zijn. We moeten vooral niet stranden in onze eigen eilandjes.” “Het is hard werken om verschillende initiatieven bij elkaar te brengen.” vertelt Hans Bart van de Patiëntenfederatie Nederland. “Wat mij opvalt aan de zorg in Nederland: we hebben hoogwaardige zorg maar een complex veld met veel partijen. We moeten wel die neuzen dezelfde kant op zien te krijgen. Daarvoor hebben we een akkoord getekend. We moeten elkaar wakker houden en stimuleren om samen te werken.”
Resultaten van het programma tot dusver
Binnen het programma Uitkomstgerichte Zorg zijn er 4 programmalijnen:
Lijn 1 ‘meer inzicht in uitkomsten’
(coördinator Federatie Medisch Specialisten)
Lijn 1 heeft als opdracht om voor 50% van de ziektelast (59 aandoeningen) landelijke sets voor uitkomstinformatie vast te stellen. Het gaat dan om medische en door patiënt gerapporteerde uitkomsten (PROMS). Dit najaar wordt gestart met een pilot met vier aandoeningen: knie artrose, chronische nierschade, IBD en pancreascarcinoom. Op 28 september is de aftrap voor de deelnemers van deze aandoenings-specifieke werkgroepen. De Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland (RZN) denkt mee in de werkgroepen over knie-, heup- en hand & duimbasis-artrose en inflammatoire artritis.
Lijn 2 ‘meer samen beslissen’
(coördinator Patientenfederatie Nederland)
Om meer samen te beslissen, is ondersteuning van het goede gesprek tussen patiënt en zorgverlener onmisbaar. Er zijn zes activiteiten uitgezet door de Patiëntenfederatie Nederland om patiënten en zorgverleners te helpen om meer samen te kunnen beslissen:
- Landelijke sector-overstijgende campagne
De Patiëntenfederatie Nederland (PFN) start in 2021 een landelijke campagne over het belang van Samen Beslissen. Samen met andere patiëntenorganisaties denkt RZN mee over de uitrol van deze campagne.
- Centrale vindplaats keuzehulpen
De PFN verzamelt goede en betrouwbare keuzehulpen die patiënten en zorgverleners kunnen helpen om samen een keuze te maken voor een behandeling op één vindbare en openbaar toegankelijke plek.
- Scholing en opleiding
De PFN ondersteunt de verankering van Samen Beslissen in de opleiding en nascholing van zorgverleners.
- Leren van elkaar
De PFN bevordert Samen Beslissen door het delen van mooie praktijkvoorbeelden met ziekenhuizen maar ook met patiëntenorganisaties.
- Beperkte gezondheidsvaardigheden
30% van de Nederlanders heeft moeite met het vinden, begrijpen en gebruiken van informatie over hun gezondheid. De PFN gaat ziekenhuizen en patiëntenorganisaties stimuleren om hier meer rekening mee houden. Ze ontwikkelen een training hierover voor ziekenhuizen en een e-learning voor patiëntenorganisaties. RZN is betrokken bij een project waarbij de consultkaarten over knie– en heup- artrose beter toegankelijk worden gemaakt voor mensen met lagere gezondheidsvaardigheden.
- Organiseren en belonen
De PFN biedt handreikingen aan zorgverleners en zorgverzekeraars om problemen op het gebied van samen beslissen op te lossen.
Lijn 3: Meer uitkomstgericht organiseren en belonen
(coördinator Zorgverzekeraars Nederland)
Nu worden veel zorgactiviteiten gefinancierd op basis van productie (kwantiteit). In deze lijn wordt gekeken naar succesvolle praktijkvoorbeelden van financieren op basis van gepersonaliseerde zorg. Zo zijn er 69 initiatieven geanalyseerd. Van deze initiatieven kunnen we veel leren zoals: zorgverzekeraar en zorgaanbieder moeten beter met elkaar in gesprek; wat zijn je doelen en hoe wil je die bereiken? En hoe kan je een mooi experiment opschalen naar meerdere ziekenhuizen met beperkte administratieve lasten?
Lijn 4: Betere toegang tot relevante en actuele uitkomstinformatie
(coördinator Ministerie Volksgezondheid Welzijn en Sport)
Lijn 4 zorgt ervoor dat het technisch makkelijker mogelijk wordt om zorguitkomsten te rapporteren, in te zien en te vergelijken. Veel zorgaanbieders zijn al bezig met uitkomstgerichte zorg in hun eigen praktijk. Ze weten dat je waarde kan halen uit het gebruiken van uitkomstgegevens van patiënten om je zorg te verbeteren. Die gegevens blijven nu vooral lokaal of regionaal. Het landelijk delen van informatie geeft nog veel meer waarde, maar dan moet het ICT technisch wel op orde zijn. Ondanks de coronacrisis is er een ICT praktijkanalyse gemaakt rondom de eerste 4 aandoeningen die in de pilot werkgroepen (zie lijn 1) met uitkomstgerichte zorg aan de slag gaan. Gekeken is naar de verschillende IT leveranciers in deze velden. Centraal stond de vraag: hoe kunnen we IT systemen landelijk koppelen?
