Werk en Inkomen – Wajong
Wajong
De Wajong is de Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten. Je kunt een Wajong-uitkering krijgen, als je door een ziekte of handicap nooit meer kunt werken of gedeeltelijk kunt werken. De Wajong wordt uitgevoerd door het UWV.
Wajong-regelingen
Er zijn 3 verschillende Wajong-regelingen:
• de ‘oude’ Wajong (die is aangevraagd en gekregen vóór 1 januari 2010).
• de Wajong 2010 (die is aangevraagd en gekregen tussen 1 januari 2010 en 1 januari 2015).
• de Wajong 2015 (die is aangevraagd en gekregen op of na 1 januari 2015). De Wajong-uitkering 2015 is bedoeld voor als je nu en in de toekomst geen arbeidsvermogen hebt en dus nooit kunt werken.
Wet vereenvoudiging Wajong
Sinds 1 januari 2021 zijn de regels voor de Wajong deels veranderd. Door de wijzigingen krijg je bijvoorbeeld als je (meer) gaat werken met de verandering een hoger inkomen. Ook kun je je uitkering houden, als je een opleiding doet. Verder hoef je minder bang te zijn om je uitkering kwijt te raken, bijvoorbeeld als je aan het werk gaat of als je werk stopt. Je kunt altijd terugvallen op de Wajong als je gezondheid weer verslechtert. Door de veranderingen kun je gemakkelijker meedoen in de maatschappij. Zo lijken de 3 verschillende soorten Wajong meer op elkaar. Lees de 2021 Factsheet Wajong en Vragen en antwoorden Wajong.
Nieuwe regels bij de Wajong sinds 1-1-2021Â
• Als je een opleiding doet of gaat doen, dan behoudt je je hele Wajong-uitkering.
• Als je een opleiding doet, heb je mogelijk recht op de Wajong 2015.
• Als je gaat werken, heb je een hoger inkomen dan als je alleen een uitkering krijgt.
• Als je werkt, houdt je naast je uitkering 30 cent van iedere euro, die je verdient.
• Als je werkt met loondispensatie, dan houdt je meer dan 30 cent per euro. Loondispensatie is bedoeld voor werknemers met een Wajong-uitkering. Bij loondispensatie betaalt je werkgever tijdelijk minder loon aan jou, als je minder aankunt dan de andere werknemers. Voorwaarde is dat je een Wajong-uitkering hebt. De loondispensatie kan 6 maanden tot 5 jaar duren. Een verlenging is mogelijk, maar uiteindelijk moet je hetzelfde gaan verdienen als de andere werknemers.
• Als je Wajong-uitkering is gestopt, kun je tot je AOW (Algemene Ouderdomswet) terugkomen in de Wajong, wanneer je gezondheid weer verslechtert.
• Als je een re-integratie traject volgt, maak je afspraken met het UWV. Een afspraak kan zijn om een passend werkaanbod te accepteren. Je bent dan verplicht om een passend werkaanbod te accepteren.
• De regels van de Wajong zijn sinds 1 januari 2021 veranderd. Het UWV berekent nu je Wajong-uitkering op een nieuwe manier. Om te voorkomen dat je Wajong-uitkering omlaag gaat als je daarnaast ook andere inkomsten hebt, is er nu het garantiebedrag. Het garantiebedrag wordt berekend met:
1. de regels van vóór 1 januari 2021. Dit is het minimumbedrag dat je krijgt: je garantiebedrag.
2. Daarnaast wordt de hoogte van je Wajong-uitkering ook berekend met de nieuwe regels.
Iedere maand vergelijkt het UWV deze 2 bedragen met elkaar. Je krijgt steeds het hoogste bedrag uitgekeerd.
• Je kunt zelf je uitkering stoppen, net als in de Wajong 2010 en Wajong 2015.
Heb je recht op een Wajong-uitkering?
De voorwaarden voor een Wajong-uitkering zijn, dat je:
• op de dag dat je 18 jaar wordt een ziekte of handicap hebt.
• na je 18e verjaardag en voordat je 30 jaar bent een ziekte of handicap hebt gekregen. In het jaar voordat je je ziekte of handicap kreeg, volgde je minimaal 6 maanden een opleiding.
• in Nederland woont.
• minimaal 18 jaar oud bent.
• op dit moment geen opleiding volgt.
Duur van de Wajong-uitkering
Je hebt recht op een Wajong-uitkering vanaf je 18e verjaardag of vanaf 1 jaar nadat je tijdens je opleiding een ziekte of handicap kreeg. Het recht op een Wajong-uitkering eindigt als:
• je weer kunt werken.
• je in het buitenland gaat wonen.
• je de AOW-leeftijd bereikt.
• je langer dan een maand in de gevangenis zit.
• je zich niet aan de regels houdt.
Hoogte Wajong-uitkering
De hoogte van je Wajong-uitkering hangt af van het jaar, waarin je recht krijgt op de uitkering, je persoonlijke situatie, leeftijd en inkomen. Is je totale (gezins)inkomen mét Wajong-uitkering onder het sociaal minimum, dan kom je mogelijk in aanmerking voor een toeslag. Je vraagt deze toeslag bij het UWV aan. Je moet voldoen aan 1 van de volgende voorwaarden voor een toeslag:
– je krijgt een uitkering van het UWV.
– je bent ziek en je werkgever betaalt je een lager loon.
– je ontvangt een ziektewetuitkering van je (ex-)werkgever.
• Doe je een aanvraag binnen de Wajong 2015, dan heb je recht op maximaal 75% van het minimumloon.
• Doe je een aanvraag binnen de ‘oude’ Wajong (rekenhulp) of de Wajong 2010 (rekenhulp), dan heb je recht op maximaal 75% van het minimumloon. Als je nog kunt werken, dan is dat maximaal 70% van het minimumloon. Op de website van UWV kun je ongeveer berekenen, wat je totale inkomen is, als je gaat werken naast je ‘oude’ Wajong- of Wajong 2010-uitkering.
Opnieuw een Wajong-uitkering aanvragen
Wil je (opnieuw) een Wajong-uitkering aanvragen? Ga dan naar Beoordeling arbeidsvermogen of opnieuw Wajong aanvragen.
Geen recht op een Wajong-uitkering
Als je al op jonge leeftijd een ziekte of handicap had en nog geheel of gedeeltelijk kunt werken, dan heb je in wezen geen recht op Wajong, maar mogelijk wel recht op bijstand. Een bijstandsuitkering kun je aanvragen bij je gemeente. Je gemeente helpt je, naast de aanvraag voor algemene bijstand, ook bij het zoeken naar geschikt werk.
Arbeidsvermogen
Het UWV moet voor een Wajong-uitkering beoordelen of je kunt werken. Dit heet je arbeidsvermogen. Er wordt onderzocht wat je mogelijkheden zijn om te werken. Dit kan werk zijn, waarbij je het minimum(jeugd)loon of meer kunt verdienen. Het kan ook werk zijn, waarmee je minder dan het minimum(jeugd)loon verdient. Dit komt, omdat je door je ziekte of handicap minder aankunt dan andere werknemers of omdat je minder uren kunt werken. Je hebt bijvoorbeeld arbeidsvermogen als je:
• met begeleiding kunt werken.
• een voorziening nodig hebt om te kunnen werken.
• alleen beschut werk kunt doen. Je kunt een beroep doen op beschut werk als je meer begeleiding en aanpassingen op de werkplek nodig hebt, dan een gewone werkgever je kan bieden.
Het UWV kijkt bij de beoordeling van je arbeidsvermogen naar de regels van de Wajong. Om een Wajong-uitkering te krijgen, moet je een Beoordeling arbeidsvermogen aanvragen. Je hebt arbeidsvermogen, als je voldoet aan deze 4 voorwaarden:
• je kunt een taak uitvoeren in een werkomgeving. Je kunt misschien niet alle taken aan, die horen bij je werk, maar wel een taak, die onderdeel uitmaakt van je werk.
• je houdt je aan gemaakte afspraken.
• je kunt minimaal 1 uur je aandacht bij het werk houden.
• je kunt per werkdag minstens 4 uur werken.
• je kunt per werkdag minstens 2 uur werken, waarbij je per gewerkt uur minstens het minimum(jeugd)loon per uur kunt verdienen.
Documenten uitkering bewaren
Het is belangrijk om alle documenten te bewaren, die met je Wajong-uitkering te maken hebben. Als je Wajong-uitkering stopt, moet je de documenten, die met je uitkering te maken hebben, altijd minstens 2 jaar bewaren. Je bent namelijk verplicht om je documenten aan het UWV te laten zien, als ze erom vragen. Dat kunnen loonstroken, sollicitatiebrieven en arbeidsovereenkomsten zijn. Maar het is slim om de documenten rond je uitkering nog langer te bewaren. Ook na 2 jaar kan het UWV nog onderzoeken of de uitkering, die je ontvangt of hebt ontvangen, wel juist is. Je bent verplicht om mee te werken als ze daarom vragen.