Uitkomsten beter inzetten in de spreekkamer: wat is hiervoor nodig?
Wat is er nodig om de uitkomsten van je behandeling zo goed mogelijk te kunnen bespreken in de spreekkamer? Onderzoek van Jet Westerink van het St. Antonius Ziekenhuis richtte zich op het gebruik van uitkomstgegevens in de spreekkamer.
Het meten van uitkomsten voor zorg met waarde
Bij waardegedreven zorg staat centraal: voldoet een behandeling aan de uitkomsten die voor jou als patiënt belangrijk zijn? Om daar in de spreekkamer over te kunnen praten, is het belangrijk dat uitkomsten van een behandeling worden gemeten. Het gaat daarbij om medisch meetbare uitkomsten van een behandeling (zoals bijvoorbeeld ziekteactiviteit) maar ook om uitkomsten die je als patiënt zelf ervaart (zoals bijvoorbeeld pijn, vermoeidheid) als gevolg van of ondanks een behandeling.
Welke uitkomsten worden verzameld?
De medisch meetbare uitkomsten worden klinisch gemeten (bijvoorbeeld a.d.h.v. bloedonderzoek). De patiënt gerapporteerde uitkomsten worden gemeten met behulp van een vragenlijst die je als patiënt zelf invult. Zowel de medische als de patient gerapporteerde uitkomsten worden geregistreerd. Zo kan je terugzien hoe je als patiënt scoort op bepaalde uitkomsten. En hoe de groep patiënten zoals jij scoort op deze uitkomsten. Uitkomsten die je samen met je zorgverlener kunt bespreken om zo te kunnen praten over hoe het met je gaat en welke behandeling het beste past.
Onderzoek naar uitkomstgegevens in de spreekkamer
De vraag is wat er nodig is om die uitkomsten zo goed mogelijk te kunnen bespreken. Onderzoek van Jet Westerink van het St. Antonius Ziekenhuis richtte zich op het gebruik van uitkomstgegevens in de spreekkamer. Het onderzoek ging in op twee vragen:
- Hoe denken zorgverleners over het gebruik van uitkomsten in de spreekkamer?
- Welke uitkomsten zijn belangrijk voor patiënten om te bespreken en hoe varieert dat per aandoening?
Zorgverleners zien belang bespreken uitkomsten maar ook uitdagingen
Het onderzoek omvatte interviews met zorgverleners van de Santeon ziekenhuizen en een enquête onder mensen met prostaatkanker, longkanker of een inflammatoire darmziekte (IBD) die werd uitgezet bij de betreffende patiëntenorganisatie(s) en online fora.
Uit de interviews bleek dat niet iedere zorgverlener gebruik maakt van uitkomstgegevens in de spreekkamer. Ze zagen wel het belang van het bespreken van deze gegevens om samen te beslissen over een behandeling, maar ook voor meer eigen regie van patiënten over hun behandeling. Zorgverleners zagen echter ook uitdagingen, zoals het gebrek aan praktische ondersteuning voor het uitlezen van uitkomstgegevens en tijdgebrek voor het bespreken ervan. Ook blijken uitkomstgegevens voor een patient niet altijd beschikbaar omdat de patient de vragenlijst niet heeft ingevuld. De geïnterviewden pleitten voor een training van zorgverleners voor het bespreken van uitkomsten in de spreekkamer. En voor een betere ondersteuning voor het uitzetten, registeren en bespreken van vragenlijsten in de spreekkamer.
Uitkomsten die belangrijk zijn verschillen per aandoening
Uit de enquête onder patiënten bleek dat het per aandoening verschilt welke uitkomsten patiënten belangrijk vinden om te bespreken. Vaak is het zo dat de zorgverlener bepaalt of uitkomsten worden besproken en zo ja, welke uitkomsten. Een gepersonaliseerde behandeling in het bespreken van uitkomsten is dan ook belangrijk. Er moet ‘met’ jou gepraat worden over de uitkomsten die jij belangrijk vindt en niet ‘over’ jou.
Meer aandacht voor training, ondersteuning en perspectief patiënt
Uit dit onderzoek blijkt dat uitkomstgegevens vaak niet worden besproken in de spreekkamer, ondanks het belang dat patiënten en zorgverleners hieraan hechten. Praktische stappen om het gebruik van uitkomstgegevens te verbeteren zijn onder meer het trainen van zorgverleners in het gebruik van uitkomstgegevens. Ook het beter integreren van uitkomsten in de dagelijkse werkzaamheden van een afdeling kan ervoor zorgen dat zorgverleners deze consequenter gaan bespreken. Dit consequenter bespreken van uitkomsten stimuleert patiënten op hun beurt om hun uitkomstgegevens in te vullen. Toekomstige studies zouden zich moeten concentreren op de perspectieven van patiënten met betrekking tot de selectie, verzameling, presentatie en gebruik van uitkomstgegevens tijdens het spreekuur.
