Rouw en aanvaarding bij Reuma
Door de diagnose reuma kan je leven drastisch veranderen. Reuma is ingrijpend en onvoorspelbaar. Na de diagnose krijg je te maken met allerlei emoties, zoals verdriet en woede. Op 15 maart vond het webinar over rouw en aanvaarding bij reuma plaats. De gastspreker voor dit webinar was Vlaamse psychologe Tine van Ingelgem. Naast psychologe is ze zelf ook ervaringsdeskundige met een chronische ziekte. Tijdens het webinar ging Tine in op het rouwproces bij reuma dat moeilijk is, maar ook kan leiden tot iets moois. Dit nieuwsbericht geeft een samenvatting van haar inspirerende verhaal.
Wat houdt rouw in bij een chronische aandoening zoals reuma?
Bij een chronische aandoening zoals reuma, krijg je waarschijnlijk te maken met verlies. Dit verlies wordt ook wel rouw genoemd. Zo kan je rouwen om het verlies van je gezondheid, maar ook omdat het kan lijken alsof je een toekomstbeeld verliest. Daarnaast kan je rouw ervaren omdat reuma een grote impact kan hebben op je baan of op je relaties. Ook kan je moeite krijgen met het uitvoeren van je dagelijkse dingen zoals zelf boodschappen doen. Daarnaast kan je rouw voelen om het idee dat je een deel van je oude zelf verliest. Tine vertelt dat rouw een normale reactie is op het verliezen van bepaalde onderdelen van je leven. De onzekerheid en onvoorspelbaarheid van reuma kan ervoor zorgen dat rouw kan blijven terugkomen op verschillende momenten in je leven.
Kloof
Tine vergelijkt de rouw met een kloof. Een kloof tussen wat je nu kan en wat je kon, hoe je leven er nu uitziet en het leven dat je had willen hebben. Maar ook tussen jezelf en andere mensen om je heen. Niet iedereen in je omgeving zal je gevoelens begrijpen en er kan met onbegrip op gereageerd worden. Dit kan voor veel pijn en onzekerheid zorgen.
Levend verlies
Anders dan dat je een dierbare kan verliezen, verlies je met reuma een stukje van jezelf. Hier zul je mee om moeten leren gaan. Het zijn als het ware wonden die steeds opnieuw open kunnen gaan omdat reuma onvoorspelbaar is. Omdat je dit met je meedraagt wordt dit ook wel levend verlies genoemd. Bepaalde triggers kunnen de rouw weer naar boven brengen zoals bijvoorbeeld een mooie zomerdag waar je aan huis gebonden bent. Omdat er geen eindpunt is aan de rouw is het een doorlopend proces. Zolang je reuma hebt, kunnen triggers voorkomen. Op den duur kunnen ze wel minder heftig worden
Rouw cyclus
Tine beschrijft rouw als een cyclus met verschillende fases. De eerste fases bestaan uit schok en ontkenning. Het kan een schok zijn, dat je ineens niet meer iets kan wat voorheen zo eenvoudig leek. Deze nieuwe situatie is moeilijk. Je kan het in eerste instantie ontkennen. Je probeert bijvoorbeeld zo lang mogelijk te doen wat je voorheen ook gewend was te doen. Een andere fase die je bij jezelf kan merken is kwaadheid. Je bent misschien boos over het verlies van je gezondheid. Dit zijn allemaal logische reacties in het rouwproces omdat je iets heel waardevols verliest. Soms kun je je gevoelens gaan onderdrukken. Je houdt je misschien vast aan kwaadheid om niet de pijn en het verdriet onder ogen te zien. Het onderdrukken van deze emoties kan veel energie en stress in je lichaam kosten. Tine benadrukt dat dit juist een uitnodiging kan zijn om je verdriet toe te laten. Verdriet is namelijk een gezond onderdeel van de cyclus. Als je je verdriet de ruimte geeft, kan er nieuwe ruimte vrij komen voor aanvaarding en nieuwe betekenis.
Het eindigt niet bij acceptatie
Je kan op verschillende momenten last hebben van de fases van de cyclus. Acceptatie is dan ook niet het eindpunt. Er is aandacht nodig voor je verlies maar ook voor je herstel. Tine vertelt dat je verlies en herstel kan zien als twee roeispanen. Roei je maar met een van de twee, dan gaat je boot in rondjes. Ook kun je het rouwproces vergelijken met een achtbaan van emoties. Deze achtbaan gaat niet alleen langs boosheid en verdriet maar ook jaloezie, schuld en eenzaamheid kunnen er een onderdeel van zijn. Het karretje beweegt constant heen en weer en het kan zijn dat je hier anders mee om gaat dan jouw omgeving.
Aanvaarding en nieuwe betekenis in het leven
Aanvaarding zal misschien nooit volledig zijn, maar je zal moeten leren samenleven met je reuma. Geef jezelf ook de ruimte om te voelen.
“Om te kunnen helen moet je eerst stoppen met doen alsof het geen pijn doet”
Tine benadrukt daarom dat het belangrijk is dat je je niet bij de pakken neer gaat zitten. Aanvaarding is een actief proces waarbij je onder ogen ziet dat reuma onderdeel is van je leven. Tine adviseert dat je kan kijken hoe je dit leven met reuma vorm gaat geven. Kijk bijvoorbeeld naar wat er wél mogelijk is. Of zet nieuwe doelen voor jezelf. Zo kan je nieuwe betekenis voor jezelf creëren.
Zorgen voor jezelf
Het is goed om jezelf serieus te nemen. Zelfzorg is hier een belangrijk onderdeel van. Neem je rust en ontspanning waar nodig. Ook kan je er met mensen over praten. Je hoeft het gewicht niet alleen te dragen. Laat hulp toe, vraag steun en stel grenzen voor jezelf. Ook kunnen lotgenoten steun bieden door erkenning of inspirerende verhalen. Als laatste tip wil Tine meegeven dat het fijn kan zijn je dag met dankbaarheid af te sluiten. Wat ging goed vandaag? Waarvoor ben je dankbaar? Wat lukte er wel? Door je focus ook op het positieve te leggen en je meer open te stellen voor nieuwe doelen en interesses kan er meer vreugde in je leven komen.
Meer lezen?
- De kunst van het ziek zijn | Chronische ziekte | Tine Van Ingelgem | België
- Infotools over de invloed van reuma op jouw gevoelens en sociale leven – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
- Leefstijl – Mentale gezondheid Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
- De meerwaarde van lotgenotencontact – RZN
