Onderzoek Nivel: hoe gebruiken Nederlanders zelfzorggeneesmiddelen?
Zelfzorggeneesmiddelen zijn medicijnen die je zelf kunt kopen bij de drogist, apotheek of bijvoorbeeld de supermarkt. Twee derde van de mensen ontvangt geen informatie wanneer ze zo’n zelfzorggeneesmiddel kopen. Wel lezen de meeste mensen de bijsluiter van deze geneesmiddelen. Maar om welke medicijnen gaat het dan voornamelijk? En hoe (lang) gebruiken mensen deze zelfzorgmedicijnen? Het Nivel ging op onderzoek uit in opdracht van het CBG.
Welke zelfzorggeneesmiddelen gebruiken we het meest?
Als we kijken naar de meest gebruikte zelfzorggeneesmiddelen staat paracetamol met stip op nummer 1. 95% van de mensen gebruikt minstens één keer per jaar paracetamol en meer dan 60% zelfs meerdere keren per jaar. Andere pijnstillers, zoals ibuprofen, gebruiken we wat minder vaak (48% minstens eens per jaar). Medicijnen tegen verkoudheid, hoest of keelpijn scoren ook hoog: ruim twee derde van de deelnemers gebruikt ze wel eens. Daarnaast gebruikt de helft van de deelnemers wel eens neusspray. Ook geneesmiddelen voor de huid (34%), maagzuurremmers (25%) en kruidengeneesmiddelen (21%) zijn veelgebruikte geneesmiddelen. Op paracetamol na gebruikt vrijwel niemand de genoemde geneesmiddelen iedere maand.
Waar kopen we zelfzorgmiddelen?
De meeste medicijngebruikers kopen hun medicijnen bij de drogist. Dat geldt voor 58% van de mensen die de vragenlijst invulden. Veel minder mensen halen zelfzorgmiddelen bij de apotheek (9%) of supermarkt (6%). Bijna een kwart van de deelnemers (24%) gaf aan dit af te wisselen. Zij kopen hun medicijnen soms bij de drogist, soms bij de apotheek en soms bij de supermarkt.
Hoe lang gebruiken we zelfzorgmiddelen?
De resultaten van het onderzoek van Nivel laat zien dat we de meeste zelfzorggeneesmiddelen hooguit één week gebruiken. Dat geldt voornamelijk voor paracetamol, andere pijnstillers zoals ibuprofen, middelen tegen verkoudheid en keelpijn (waaronder neusspray) en maagzuurremmers. Op maagzuurremmers na, gebruikt slechts 5 tot 13% van de mensen deze geneesmiddelen langer dan twee weken. Meer deelnemers (33-35%) gaven echter aan kruidengeneesmiddelen en middelen voor de huid langer dan twee weken te gebruiken. Bijna 60% van de deelnemers volgt het advies van de bijsluiter over hoe lang een middel te gebruiken. Anderen volgen het advies van de arts (30%), apotheek (19%) of drogist medewerker (9%). 42% gebruikt het middel zo lang ze zelf vinden dat nodig is.
Wat doen we met de bijsluiter?
Bijna driekwart van de mensen vindt de mondelinge informatie die ze ontvangen van de apotheker of drogist over een geneesmiddel betrouwbaar. Mogelijk is dat ook de reden dat ongeveer een derde van de mensen nooit of slechts af en toe de bijsluiter leest voor ze een medicijn gebruiken. Toch leest 55% de bijsluiter wel, maar alleen wanneer ze het medicijn voor het eerst gebruiken. Iets meer dan 10% leest de bijsluiter altijd. Wat we vooral opzoeken in de bijsluiter is hoe we een medicijn moeten gebruiken (77%) en welke bijwerkingen we kunnen verwachten (76%). Ook willen de meeste mensen (65%) weten hoe lang ze een medicijn mogen gebruiken. Bijna de helft zoekt bovendien in de bijsluiter op of je het medicijn kunt combineren met andere geneesmiddelen.
Over het onderzoek
Zelfzorg houdt alles in dat consumenten zelf doen om tijdelijke gezondheidsklachten te verminderen of genezen. Zelfzorgmedicijnen zijn veilig in gebruik maar kunnen wel vervelende bijwerkingen veroorzaken. Goede informatie over de geneesmiddelen is daarom erg belangrijk. Om meer inzicht te krijgen in zelfzorg van Nederlanders zette het Nivel een online vragenlijst uit. Meer dan 1000 mensen vulden de vragenlijst in. Ongeveer 700 van deze respondenten hadden het afgelopen jaar zelfzorggeneesmiddelen gebruikt. Bijna 60% van de deelnemers was vrouw en de deelnemers waren gemiddeld 54 jaar oud. De algemene gezondheid van 75% van de respondenten was goed tot uitstekend.
