Meer regie bij mensen met multimorbiditeit nodig
Bij de zorg aan mensen met multimorbiditeit ontbreekt vaak de regie. Dit kan negatieve gevolgen hebben, zoals tegenstrijdige adviezen en overbehandeling. Ook kan het ontbreken van regie leiden tot wisselwerkingen tussen medicijnen, wat kan zorgen voor een verminderde effectiviteit van die medicatie. Betere coördinatie en afstemming van de zorg voor mensen met multimorbiditeit is daarom nodig. Dat schrijft arts-onderzoeker en adviseur bij het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten Marlies Verhoeff in haar proefschrift.
Multimorbiditeit versus comorbiditeit
Multimorbiditeit betekent dat je twee of meerdere chronische ziekten tegelijk hebt. Deze ziekten zijn allemaal even sterk aanwezig en beïnvloeden elkaar. Je hebt bijvoorbeeld twee reumatische aandoeningen. We spreken van comorbiditeit als je een tweede bijkomende aandoening hebt naast je primaire chronische aandoening. Je hebt bijvoorbeeld hart- en vaat problemen als gevolg van reumatoïde artritis. De chronische ziekte staat centraal in de behandeling. Als je meerdere ziekten hebt, ontstaat de ene ziekte vaak als gevolg van een andere ziekte. Ouderen hebben vaker meerdere chronische ziekten. Doordat mensen steeds ouders worden, komt multimorbiditeit steeds vaker voor.
Negatieve invloed op kwaliteit van leven
Het hebben van meerdere ziekten heeft een negatieve invloed op je kwaliteit van leven. Je kunt lichamelijk en mentaal minder goed functioneren. Maar de behandeling bij multimorbiditeit is lastig. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een medicijn dat goed werkt tegen de ene ziekte, minder goed werkt bij de andere ziekte. Dan is het moeilijk om te beslissen of je dit medicijn moet blijven gebruiken. Ook verhoogt het gebruik van veel verschillende medicijnen het risico op complicaties. Jaarlijks belanden duizenden mensen in het ziekenhuis vanwege een verkeerde wisselwerking tussen medicijnen. Bovendien willen veel mensen met multimorbiditeit in de behandeling vooral focussen op het mee kunnen blijven doen in de maatschappij. Het behandelen van de ziekte staat dan niet meer altijd op de eerste plaats.
Veel verschillende zorgverleners
Bij multimorbiditeit heb je te maken met veel verschillende zorgverleners, zoals de huisarts, verschillende medisch specialisten en de fysiotherapeut. Elke zorgverlener behandelt de klachten op het eigen gebied. Het is dan belangrijk dat iemand overzicht houdt op wat elke zorgverlener doet en hoe bepaalde behandelingen elkaar beïnvloeden. Helaas wordt dit overzicht niet altijd gehouden en overleggen zorgverleners onderling te weinig. Er is dan geen afstemming over de beste behandeling. Je krijgt bijvoorbeeld tegenstrijdige adviezen of gebruikt medicijnen die elkaar negatief beïnvloeden.
Geef één zorgverlener de regie bij multimorbiditeit
In haar proefschrift onderzocht Marlies Verhoeff wat de coördinatie en afstemming van ziekenhuiszorg voor mensen met multimorbiditeit verbetert. Eén van haar belangrijkste aanbevelingen is om één zorgverlener de regie te geven. Deze zorgverlener kan dan ook jouw aanspreekpunt zijn, zodat je niet meer zelf al je je afspraken, behandeladviezen en medicijnen hoeft bij te houden. Wel is het daarbij belangrijk dat er tijd en geld wordt vrijgemaakt voor de zorgverlener die de regie pakt. Bovendien moet je zelf inspraak kunnen blijven houden in je behandeling, zodat je kan aangeven waar jij behoefte aan hebt. Een andere manier om mensen met multimorbiditeit te helpen is volgens Marlies om de zorg meer te organiseren rondom aandoeningen die vaak samen voorkomen, zodat de zorg vooraf al beter op elkaar is afgestemd.
Wat kun je zelf doen?
Heb jij meerdere aandoeningen en heb je het gevoel dat je het overzicht over je behandelingen verliest? Geef dit dan aan bij een van jouw zorgverleners. Die kunnen je helpen op zoek te gaan naar oplossingen en mogelijkheden. Je kunt ook vragen of er iemand is die de behandelingen voor jou kan afstemmen, of dat er een overkoepelend aanspreekpunt is waar je terecht kunt.
Meer lezen?
- Lees het hele proefschrift van Marlies Verhoeff: ‘Towards coordination and tailoring of hospital care for patients with multimorbidity’
- Bekijk ook de animatievideo met een korte samenvatting van het proefschrift
- Multimorbiditeit: moeilijkheden en mogelijkheden – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
- Leven met meerdere aandoeningen: hoe ga je daarmee om? – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
- Het verband tussen verschillende chronische ziektes – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
