Kort gebruik corticosteroïden blijft optie bij beginnende RA
Mensen die net de diagnose reumatoïde artritis (RA) hebben gekregen, kunnen corticosteroïden krijgen als tijdelijke behandeling. Dit gebeurt soms, ook al zegt de Amerikaanse richtlijn dat dit niet moet. Dit blijkt uit onderzoek van Lotte van Ouwerkerk, een arts in opleiding bij het Alrijne Ziekenhuis. In 2024 promoveerde zij aan de Universiteit Leiden.
Wat zijn corticosteroïden?
Corticosteroïden zijn medicijnen die je afweersysteem en ontstekingen remmen. Ze worden daarom vooral voorgeschreven aan mensen met ontstekingsreuma, zoals reumatoïde artritis (RA). Ze werken net als cortisol. Dit is een hormoon dat je bijnier zelf maakt. Het zijn krachtige medicijnen die snel werken (ongeveer na 1 week). De bekendste corticosteroïden zijn prednison of prednisolon. Je kunt ze als pil slikken of als injectie krijgen.
Corticosteroïden worden vaak gebruikt bij mensen die net te horen hebben gekregen dat ze vorm van ontstekingsreuma hebben. Ze worden dan gegeven als tijdelijke behandeling. Vaak wordt er nog een ander reumamedicijn gegeven, zoals methotrexaat. Dit heeft meer tijd nodig om te beginnen met werken. Om de tijd te overbruggen worden vaak corticosteroïden gegeven. Artsen zijn het erover eens dat deze tijdelijke behandeling met corticosteroïden zo kort mogelijk moet zijn. Dit komt omdat ze bijwerkingen kunnen geven.
Wat zeggen de richtlijnen?
In 2021 heeft de American College of Rheumatology (ACR) de richtlijn voor RA aangepast. Ze raden aan om geen corticosteroïden te gebruiken als tijdelijke behandeling voor mensen die net de diagnose RA hebben gekregen. De belangrijkste reden is dat je bijwerkingen kunt krijgen. Veel mensen gebruiken corticosteroïden langer dan gepland. Hoe langer je ze gebruikt, hoe groter de kans op bijwerkingen. In de Europese richtlijn mogen corticosteroïden nog wel worden gebruikt totdat het langzaam werkende reumamedicijn begint te werken.
Wat liet het onderzoek naar het gebruik van corticosteroiden zien?
Van Ouwerkerk en haar team wilden bewijs vinden voor het gebruik van corticosteroïden bij RA. Ze zochten in de wetenschappelijke literatuur, maar vonden weinig onderzoek. De Amerikaanse richtlijn is vooral gebaseerd op de mening van experts, niet op duidelijk wetenschappelijk bewijs. Daarom vroeg Van Ouwerkerk om de originele gegevens van studies. Zeven onderzoekers stuurden die op. Zo had ze informatie van 1653 patiënten.
Belangrijkste conclusie
Uit haar onderzoek bleek dat veel mensen goed kunnen stoppen met corticosteroïden na de tijdelijke behandeling. Daarom denkt ze dat de zorgen van de Amerikanen niet nodig zijn. In Europa mogen corticosteroïden tijdelijk gebruikt worden. Maar het advies is om binnen drie maanden te stoppen. We weten nog niet precies wat de lange termijn effecten van corticosteroïden zijn.
Hoe ziet de toekomst eruit?
De belangrijkste behandeling voor RA blijft voorlopig een reumamedicijn (DMARD), zoals methotrexaat, samen met corticosteroïden. Van Ouwerkerk ziet echter mogelijkheden om RA eerder te behandelen en te voorkomen dat het chronisch wordt. In de toekomst kunnen we misschien methotrexaat overslaan en meteen een biological of JAK-remmer geven aan mensen met ernstige klachten. Dit zou de ziekte snel kunnen stoppen, waardoor corticosteroïden bijna niet meer nodig zijn. Maar dit duurt nog jaren.
Voor nu kunnen artsen veilig corticosteroïden gebruiken als tijdelijke behandeling, zegt Van Ouwerkerk. Haar onderzoek toont aan dat dit verantwoord is. Ze vindt dat reumatologen niet bang hoeven te zijn om corticosteroïden voor te schrijven, zolang het gebruik zo kort mogelijk blijft.
Bron:
Kort gebruik glucocorticoïden blijft optie bij beginnende RA
Meer lezen
Meer informatie over dit onderwerp vind je op de website van de Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland:
