Kiezen voor een behandeling en wat belangrijk is voor jou
‘Geef aan wat voor jou belangrijk is.’ Dit is het advies van de Patiëntenfederatie Nederland aan mensen die een keuze moeten maken voor hun behandeling. Een belangrijk advies, maar in de praktijk best lastig. Want hoe weet je wat voor jou belangrijk is als het gaat om een behandeling? Daarom stond deze vraag centraal tijdens het webinar ‘Samen beslissen en waardenelicitatie’ op maandag 27 mei van de werkgroep Samen Beslissen van de Patiëntenfederatie.
Maaike Schuurman en Ella Visserman zijn medeoprichters van De School voor Samen Beslissen. Beiden hebben jarenlange ervaring met Samen Beslissen over een passende behandeling in de spreekkamer. Deze ervaring zetten zij in voor training en onderzoek. Hun doel? Dat Samen Beslissen vanzelfsprekend wordt toegepast in iedere spreekkamer. Tijdens het webinar vertelden zij meer over het samen wikken en wegen over een behandeling tussen zorgverlener en ‘patiënt’.
Wat is Samen Beslissen?
Wanneer je samen met je zorgverlener beslist over een behandeling dan gebeurt dit aan de hand van 4 verschillende stappen:
Waarop letten bij het Samen Beslissen over een behandeling?
In iedere stap is het belangrijk dat je als ‘patiënt’ weet dat je samen met je zorgverlener op zoek gaat naar een passende behandeling, dus dat je er niet alleen voor staat. De zorgverlener legt op neutrale toon de behandelopties uit (ook dat ‘niks doen’ een optie kan zijn), controleert je begrip, geeft jou de ruimte om voorkeuren te bespreken en bespreekt tot slot of je samen tot een keuze kunt komen of dat je meer bedenktijd nodig hebt.
Waarom Samen Beslissen?
Uit onderzoek blijkt dat wanneer je samen met je zorgverlener beslist, je goed geïnformeerd bent over je behandeling, je betrokken bent bij je zorg, je meer tevreden bent over je behandeling en je trouwer bent aan je therapie. Ook zorgt samen beslissen ervoor dat je minder twijfelt over de behandeling die je hebt gekozen en je achteraf ook minder spijt hebt van je keuze. Ook blijkt Samen Beslissen gunstig te zijn voor de zorgkosten van de maatschappij en voor het aantal intensieve behandelingen (zoals operaties) dat er op macro niveau wordt uitgevoerd.
Iedereen kan Samen Beslissen
Iedereen kan Samen BeslissenHet is belangrijk te beseffen dat ieder mens die wilsbekwaam is, samen met zijn/haar zorgverlener kan beslissen over een behandeling (= Equality ofwel Gelijkwaardigheid). Wel is het zo dat de een soms meer of andere ondersteuning nodig heeft om samen te kunnen beslissen dan de ander (=Equity ofwel Gelijkheid).
Bespreken van voorkeuren
Om samen een passende keuze te maken, is het belangrijk dat jouw zorgverlener de mens achter jou als patiënt leert kennen. Dat wil zeggen, dat wat de zorgverlener over jou moet weten als het gaat om de behandeling waar je een keuze in moet maken.
Rake vragen om voorkeuren te bespreken
Met behulp van ‘rake vragen’ kom je er vaak beter achter wat jij belangrijk vindt als het gaat om een behandeling. Sommige ‘rake vragen’ zijn gericht op jouw dagelijks leven. Andere ‘rake vragen’ zijn vooral gericht op de behandeling:
Beschikbare Tools
Beschikbare ToolsOok online zijn er verschillende tools beschikbaar die jou kunnen helpen bepalen wat je belangrijk vindt om zo tot een behandelkeuze te komen.
Inzicht in wat ertoe doet
Een voorbeeld van een algemene tool is de ‘wat ertoe doet’ vragenlijst. Deze gaat in op 4 belangrijke vragen:
- Wat is voor mij belangrijk in het leven?
- Wat is NU voor mij belangrijk in het leven?
- Wat wil ik kunnen doen?
- Wat heb ik nodig om dit te kunnen doen?
Inzicht in wat ertoe doet bij reuma
Specifiek voor reuma heeft de Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland de Gesprekskaarten ontwikkeld. Met deze gesprekskaarten weet je beter waar je met reuma mee worstelt. Zo weet je ook beter wat je hoopt te bereiken met een behandeling:
- Gesprekskaart: Ziekte
- Gesprekskaart: Dagelijks Functioneren
- Gesprekskaart: Leefstijl
- Gesprekskaart: Relaties en Welzijn
Zonder bespreken van voorkeuren geen Samen Beslissen
Het bespreken van voorkeuren met betrekking tot een behandeling is een voorwaarden om samen een keuze te maken voor een passende behandeling. Zonder deze stap is er geen sprake van Samen Beslissen.
