Patiënten kunnen beter omgaan met hun ziekte als ze reële verwachtingen hebben over het verloop ervan en het plan van aanpak voor behandeling. Behandelaren doen er goed aan die verwachtingen te verduidelijken, maar vaak besteden ze weinig aandacht aan het perspectief van de patiënt. Op donderdag 24 mei stond de praktijk van het ‘samen beslissen’ tussen patiënt en zorgverlener centraal tijdens de Patient Academy van Novartis. Ook ReumaZorg Nederland sloot aan.
Veel patiënten zijn graag actief betrokken bij de keuzes die gemaakt moeten worden rondom hun behandeling, zorgtraject of medicatiegebruik. Uit onderzoek blijkt dat patiënten die meedenken over hun behandeling, beter geïnformeerd zijn, medisch gezien verstandige keuzes maken en trouwer blijven aan hun behandeling of medicatiegebruik. Toch gebeurt dat meedenken nog lang niet altijd naar tevredenheid, want gedeelde besluitvorming tussen zorgverlener en patiënt vraagt aanpassingen van beide partijen.
Uit de survey van de Novartis Patient Academy van januari jl. bleek dan ook dat ‘samen beslissen’ een onderwerp is dat veel belangstelling heeft van patiëntenorganisaties. Vandaar dat de Academy bijenkomst op 24 mei in het teken stond van dit onderwerp.
Borstkankervereniging Nederland (BVN)
Maaike Schuurman, Projectmanager B-bewust, nam als eerste het woord tijdens de bijeenkomst. Zij vertelde over de verschillende activiteiten die de Borstkankervereniging Nederland (BVN) rondom gedeelde besluitvorming heeft ontwikkeld.
Time-Outs
BVN vindt het essentieel dat de verschillende behandelopties en de voor- en nadelen van die verschillende behandelopties tijdig worden besproken, maar niet per definitie direct wanneer iemand de diagnose Borstkanker krijgt. De patiënt moet eerst (een medisch verantwoorde hoeveelheid) tijd en ruimte krijgen om emoties te verwerken. Pas daarna is er ruimte om behandelopties en hun voor- en nadelen maar ook risico’s en lange termijn gevolgen af te wegen. Ook is het belangrijk dat patiënten de tijd en ruimte krijgen om goed te overwegen hoe een behandelkeuze bij hun manier van leven past (relatie, gezin, werk enz.). BVN introduceerde daarom ’time-outs’ in het keuzetraject voor een bepaalde behandeling, waardoor patiënten enkele dagen de tijd krijgen om na te denken over te nemen beslissingen. Zo kunnen patiënten na de time-out beter met hun zorgverlener wikken en wegen en een weloverwogen keuze maken voor hun behandeling.
Score op ‘samen beslissen’
Ook is de BVN gestart met een project waarbij zij bij ziekenhuizen onderzoeken hoe het proces van samen beslissen rondom een behandeling tegen Borstkanker verloopt in de spreekkamer. Hoe scoren zorgverleners op deze gedeelde besluitvorming? Onderzocht wordt in hoeverre bepaalde ondersteuning voor zorgverleners zoals een training in ‘samen beslissen’ effect heeft.
Value2Health
Roberta Issa gaf daarna een presentatie over de organisatie Value2Health, waar zij business unit leader is. Er is een enorme hoeveelheid informatie beschikbaar over geleverde zorg. Maar hoe maak je deze informatie beschikbaar voor zorgverleners en patiënten? En hoe kan je deze informatie gebruiken om daarmee gezamenlijke besluitvorming over nieuwe zorg te ondersteunen? Value2Health maakt naast kwaliteitsregistraties en kosteninformatie over geleverde zorg ook het patiëntperspectief van geleverde zorg meetbaar en inzichtelijk. Zaken als pijn, vermoeidheid en fysiek functioneren na een ingreep kunnen zo bekeken worden. Deze gegevens helpen bij het maken van een keuze voor een behandeling.
Ziekenhuis Bernhoven
Tot slot vertelde programmamanager Mieke Klerkx over de aanpak rondom gedeelde besluitvorming in het Bernhoven ziekenhuis. Bernhoven heeft samen beslissen de afgelopen jaren benoemd tot speerpunt van het ziekenhuis. Dit houdt in dat een actieve deelname van de patiënt aan zijn/haar zorg en behandeling voorop staat.
Samen Beslissen: training, keuzehulpen, campagne
Een actieve deelname kan alleen wanneer je als patiënt ook goed bent geïnformeerd; alleen dan kan je echt meebeslissen. Klerkx vertelde over de verschillende initiatieven die Bernhoven heeft genomen rondom samen beslissen en zinnige zorg. Zo hebben zij samen beslissen uitgerold binnen alle afdelingen van het ziekenhuis. Ook krijgen alle zorgverleners een training aangeboden waarin zij al oefenend leren hoe zij hun patiënten actief kunnen betrekken bij te maken keuzes rondom hun behandeling. Daarnaast is een pilot gedaan naar de invoering van keuzehulpen die het samen beslissen tussen zorgverlener en patiënt zouden moeten ondersteunen. Ook is er een campagne uitgezet via social media om zo patiënten meer bewust te maken van het feit dat zij mee kunnen denken over hun behandeling en ‘Drie Goede Vragen’ kunnen stellen. Tot slot gaat Bernhoven ook samenwerkingen aan met andere partijen zoals patiëntenorganisaties en huisartsen om zo ook hun ervaringen te integreren bij processen rondom samen beslissen in het ziekenhuis.
