Hoe beslis je samen over digitale zorg?
Steeds meer zorgorganisaties bieden digitale zorg aan. Denk bijvoorbeeld aan een videoconsult of het versturen van online berichten naar je zorgverlener. Maar hoe beslis je samen met je zorgverlener wanneer en hoe jij gebruik kunt maken van digitale zorg? Om je daarbij te helpen heeft de Patiëntenfederatie samen met Zorgverzekeraars Nederland en het Ministerie van VWS een handreiking gemaakt. Daarin vind je niet alleen tips voor jou als patiënt, maar ook tips voor zorgverleners en zorgorganisaties om beter samen te beslissen over digitale zorg.
Waarom samen beslissen over digitale zorg?
Steeds vaker kun je bij zorgorganisaties gebruikmaken van digitale zorg. Meestal bieden organisaties een combinatie aan van zorg op locatie, bijvoorbeeld in het ziekenhuis, en digitale zorg. Het verschilt per persoon en per situatie welke vorm van zorg passend is. Om erachter te komen wat bij jou past kun je met je zorgverlener in gesprek gaan. Door samen te beslissen welke zorg digitaal kan, kun je jouw zorg een stuk prettiger maken.
Vier ingrediënten voor een goed gesprek
Maar hoe pak je dat aan? En hoe bereid je je voor op zo’n gesprek met je zorgverlener? Volgens de handreiking van de Patiëntenfederatie zijn er vier dingen nodig voor een goed gesprek over digitale zorg:
- Jij als patiënt kan en wil het gesprek voeren
- De zorgverlener kan en wil het gesprek voeren
- Jij als patiënt en de zorgverlener hebben inzicht in de voor- en nadelen van digitale zorg
- De organisatie maakt het gesprek mogelijk
Vormen van digitale zorg
Onder digitale zorg vallen bijvoorbeeld het sturen van online berichten of beeldbellen. Maar ook thuismetingen en het online inzien van je medische gegevens is digitale zorg. Al deze vormen van digitale zorg hebben verschillende voordelen en uitdagingen. Voordelen van het sturen van online berichten zijn bijvoorbeeld dat je snel en laagdrempelig een vraag kunt stellen en dat je berichten kunt teruglezen. Een uitdaging is echter dat je elkaar soms beter begrijpt als je elkaar in het echt ziet. Bij een online videoconsult, of beeldbeelden, bestaat de uitdaging dat een zorgverlener geen lichamelijk onderzoek kan doen. Aan de andere kant hoef je als patiënt niet te reizen, wat tijd, energie en geld scheelt.
Bij thuismetingen meet je bijvoorbeeld zelf je bloeddruk of houd je bij hoe je je voelt. Voordelen hiervan zijn dat je direct inzicht hebt in je gezondheid en dat je zorgverlener op tijd kan ingrijpen als dat nodig is. Wel moet je de metingen als patiënt goed en op het juiste moment uitvoeren. Bij het inzien van je medische gegevens zie je bijvoorbeeld uitslagen terug van het bloedprikken, een biopt of een scan op een patiëntenportaal of Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO). Je zit hierdoor niet langer dan nodig in spanning op uitslagen te wachten. Maar het kan zijn dat je de resultaten verkeerd begrijpt, of dat je steeds controleert of er al nieuwe uitslagen bekend zijn, wat stress oplevert.
Voor alle vormen van digitale zorg geldt dus dat ze voordelen hebben, maar dat er ook uitdagingen zijn. Het kan ook voorkomen dat de techniek niet werkt, waardoor de zorg niet goed verloopt. Daarnaast kan niet iedereen met elke vorm van digitale zorg overweg. Sommige mensen hebben hier extra ondersteuning bij nodig. Het is dan ook niet gek dat je hier vragen over hebt.
Welke vragen kan ik stellen? En wanneer?
Als je vragen hebt over digitale zorg, dan is het goed om hierover in gesprek te gaan met je zorgverlener. Maar welke vragen kun je stellen? En wanneer? In de handreiking van de Patiëntenfederatie staat een afbeelding waarin je precies ziet welke vragen je kunt stellen op welk moment. Bij het eerste contact met een zorgverlener kun je bijvoorbeeld vragen welke vormen van digitale zorg de organisatie aanbiedt en wat jij nodig hebt om hier gebruik van te maken. Bovendien zie je in de handreiking ook welke vragen een zorgverlener aan jou zou kunnen stellen. Die zou bijvoorbeeld kunnen vragen wat je verwacht van digitale zorg, en of je hier ondersteuning bij nodig hebt. Door deze vragen aan elkaar te stellen kunnen jullie beter samen beslissen over passende digitale zorg voor jou.
Tips voor samen beslissen over digitale zorg
In de handreiking staan ook een heleboel tips voor hoe je samen beslissen over digitale zorg kunt aanpakken. Bedenk bijvoorbeeld van tevoren welke vormen van digitale zorg jou aanspreken en welke vragen je hierover wilt stellen. In de handreiking staan daarnaast tips voor als het samen beslissen niet lukt. Dat komt namelijk best eens voor, bijvoorbeeld omdat er geen tijd voor was, omdat je het in alle drukte bent vergeten of omdat je het spannend vond om ernaar te vragen. Probeer dan om hulp te zoeken bij een helpdesk of bij het informatiepunt van de zorginstelling, of stel je vragen aan een andere zorgverlener binnen de organisatie. Belangrijk bij samen beslissen over digitale zorg is in elk geval dat je je altijd afvraagt: Wat wil ik? Want het gaat om jouw zorg en jouw gezondheid.
In de handreiking vind je ook tips naar meer informatie over digitale zorg. Misschien heb je vrienden, familie of buren die je kunnen helpen. Maar ook de bibliotheek in de buurt kan je vaak meer vertellen over digitale zorg. Daarnaast bestaan er verschillende websites waar je informatie kunt vinden, zoals digitalezorggids.nl of De Helpdesk Digitale Zorg.
Tips voor zorgverleners en zorgorganisaties
De handreiking geeft ook tips aan zorgverleners en zorgorganisaties om beter samen te beslissen over digitale zorg. Want een goed gesprek komt van beide kanten. Alleen als artsen, verpleegkundigen, baliemedewerkers en het bestuur van zorgorganisaties achter samen beslissen over digitale zorg staan, kunnen jullie hier een goed gesprek over voeren. Tips voor zorgverleners zijn bijvoorbeeld om te bedenken welke vormen van digitale zorg jou zouden kunnen helpen en om hier een gesprek over te beginnen, terwijl zorgorganisaties een helder beleid kunnen maken en medewerkers en patiënten moeten informeren over de mogelijkheden van digitale zorg.
Meer lezen over digitale zorg?
- Handreiking Samen Beslissen over Digitale Zorg
- Digitale zorg voor iedereen – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
- “Digitale mogelijkheden zorgen voor meer betrokkenheid in het leven” – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
- Je eigen digitale omgeving voor je zorggegevens – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
