Het Grootste Coronaspreekuur – COVID vaccins: Vragen en Antwoorden

Op zondagavond 31 januari 2021 was ‘Het grootste Coronaspreekuur’ live op SBS6, YouTube en kijk.nl. In deze uitzending gaven deskundigen, onder leiding van presentatrice Merel Westrik, antwoord op vragen van Nederlanders over coronavaccins. Onder de deskundigen waren IC-arts en hoogleraar Diederik Gommers (NVIC), hoogleraar immunologie Marjolein van Egmond (Amsterdam UMC), Ton de Boer voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en Directeur Agnes Kant van het Bijwerkingencentrum Lareb.

Vele vragen

Tijdens het uur durende spreekuur werden vragen beantwoord over het onderzoek naar de verschillende vaccins en wat er bekend is over de werkzaamheid en de bijwerkingen van de vaccins.

“We zijn al maanden druk bezig met het beoordelen van de werkzaamheid, kwaliteit en veiligheid van de coronavaccins. Dat we nu al de eerste vaccins hebben kunnen goedkeuren, is dan ook erg goed nieuws. Maar ik begrijp heel goed dat er mensen zijn die vragen hebben. Bijvoorbeeld over de snelheid van de ontwikkeling van de vaccins, over bijwerkingen en over hoe goed het vaccin werkt bij specifieke groepen mensen. Deze vragen willen we graag beantwoorden zodat mensen op basis van de juiste informatie een keuze kunnen maken om zich te laten vaccineren.”

Deelnemers konden via de chat vragen stellen aan het team van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, dat achter de schermen antwoord gaf op deze vragen. De gehele uitzending is op YouTube nog enige dagen terug te kijken: Bekijk de uitzending.

Hieronder volgen een aantal belangrijke vragen met antwoorden die tijdens de uitzending aan de orde zijn gekomen.

Kun je na vaccinatie toch nog ziek worden?

Aangezien geen enkel vaccin ervoor kan zorgen dat niemand meer ziek wordt (effectiviteit van 100 %), kun je na vaccinatie dus nog steeds corona krijgen. Echter, die kans is kleiner dan zonder vaccinatie en mocht je toch ziek worden, dan zal het beloop van de ziekte milder zijn.

Alle vaccins die tot nu toe goedgekeurd zijn, lijken ook bescherming te bieden tegen de Britse variant van het coronavirus. Momenteel wordt nog onderzocht of de huidige vaccins ook werkzaam zijn tegen nog recentere varianten van het coronavirus, zoals de Braziliaanse. Het grote voordeel van de vaccins van Pfizer en Moderna is dat deze in de loop van de tijd gemakkelijk aan te passen zijn aan nieuwe versies van het coronavirus.

Hoe werken de vaccins?

In de vaccins zit een genetische code, die ervoor zorgt dat je lichaam een eiwit aan gaat maken. Tegen het aangemaakte eiwit gaat het menselijk lichaam antistoffen aanmaken. Deze antistoffen zijn afweerstoffen tegen het coronavirus. Er zitten geen dierlijke ingrediënten in de vaccins.

Waarom is het noodzakelijk om allebei de prikken te halen?

De tijd tussen de eerste en de tweede prik van het vaccin is afhankelijk van de tijd die tussen de twee prikken heeft gezeten tijdens het onderzoek naar de werking van het vaccin. De uiteindelijke bescherming tegen het coronavirus zal beter zijn als beide prikken ontvangen zijn.

Waarom moet ik na de vaccinatie 15 minuten op de prik locatie verblijven?

Direct na vaccinatie is het nodig om gedurende 15 minuten in de prik locatie te verblijven. In uiterst zeldzame gevallen kan, binnen een paar minuten na vaccinatie, een allergische reactie optreden. Deze allergische reactie is goed behandelbaar, maar het is wel noodzakelijk om dit 3direct te behandelen.

Is het raadzaam om ook een vaccinatie te halen bij een auto-immuunziekte of afweer onderdrukkende medicijnen?

Bij auto-immuunziekten en mensen die afweer onderdrukkende medicijnen gebruiken, kan de afweerreactie, die het vaccin moet opwekken, verminderd zijn. Hierdoor is er een grotere kans dat je, ondanks vaccinatie, toch nog ziek kunt worden. Echter, het beloop van de ziekte zal milder zijn.

Moet ik ook een vaccinatie gaan halen als ik corona heb gehad?

Ook als je corona hebt gehad, is het toch verstandig om je te laten vaccineren. Dit heeft vooral te maken met het feit dat nog niet bekend is voor hoelang je beschermd bent tegen het coronavirus als je ziekte hebt doorgemaakt.

Waar kan ik bijwerkingen van de vaccins melden?

Mogelijke bijwerkingen moet je melden bij het bijwerkingencentrum Lareb (www.lareb.nl) of op www.mijnbijwerking.nl. De eerste bijwerkingen die zijn gemeld, waren veelal milde bijwerkingen direct na het vaccineren, zoals roodheid rondom de prikplek, spierpijn, niet helemaal lekker voelen etc.

Mocht je allergisch zijn voor bepaalde producten, meld dit dan voorafgaand aan de vaccinatie en bekijk in de bijsluiter of er bestanddelen in zitten waar je allergisch voor bent (zie www.lareb.nl).

Hebben de vaccins invloed op de vruchtbaarheid?

Tot nu toe hebben alle onderzoeken aangetoond dat vaccins geen invloed hebben op de vruchtbaarheid.

Kan ik mij laten vaccineren tijdens een zwangerschap?

Tijdens de ontwikkeling is niet onderzocht of het veilig is om het vaccin tijdens een zwangerschap te krijgen. Het advies is om de vaccinatie uit te stellen tot na de zwangerschap. Mocht je meer risico lopen op het krijgen van COVID-19 of meer risico lopen om ernstig ziek te worden, dan is het wellicht toch raadzaam om gevaccineerd te worden. Ga hiervoor altijd in overleg met je behandeld arts. Het doormaken van corona tijdens een zwangerschap is namelijk ook niet raadzaam aangezien het effect op de zwangerschap nog niet bekend is.

Mag je je laten vaccineren als je corona hebt?

Als je corona hebt, moet je bij voorkeur de vaccinatie uitstellen, tot minimaal 4 weken na het ontstaan van de eerste klachten. Meld voorafgaand aan de vaccinatie dat je pasgeleden corona doorgemaakt hebt en overleg met je huisarts of behandeld arts.

Kan ik toch besmettelijk zijn als ik gevaccineerd ben?

Het is nog onduidelijk of je besmettelijk kunt zijn als je gevaccineerd bent. Ook is het onduidelijk of je besmettelijk bent als je corona hebt zonder klachten.

Waarom kun je je pas laten vaccineren als je 18 jaar of ouder bent?

Dit heeft vooral te maken met het feit dat je toestemming moet geven als je tijdens het onderzoek naar een vaccin mee zou willen doen. Dit kan pas vanaf 18 jaar. Hierdoor zijn er geen gegevens bekend over de leeftijdsgroepen onder de 18 jaar, waardoor het (nog) niet mogelijk is om een vaccinatie te krijgen als je jonger dan 18 jaar bent.

Gaan kinderen ook gevaccineerd worden?

Eerst zal onderzocht moeten worden of kinderen veilig gevaccineerd kunnen worden, wat de dosering voor deze groep moet zijn en hoe effectief het vaccin zal zijn bij hen. Als dit onderzocht is en het de goedkeuring van de EMA heeft, dan zullen ook kinderen gevaccineerd gaan worden.

Hoelang zorgt het vaccin voor bescherming?

Het is tot nu toe niet bekend hoelang het vaccin voor bescherming zorgt, aangezien dit niet vooraf te voorspellen is bij de ontwikkeling van een vaccin. Bij vaccins moet de tijd het uitwijzen hoelang het vaccin voor bescherming tegen COVID-19 biedt.