Fibromyalgie – oorzaak
Fibromyalgie
Bij fibromyalgie is de oorzaak nog niet duidelijk. Je hebt last van chronische pijn in je spieren en bindweefsel, maar er zijn geen afwijkingen in je spieren, je gewrichten of je bindweefsel te zien. Je kunt vandaag meer klachten hebben dan morgen. Fibromyalgie verloopt bij iedereen anders. De diagnose bij fibromyalgie is erg moeilijk te stellen. Fibromyalgie komt bij jong en oud voor, maar vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Verstoorde aansturing vanuit je hersenen
Fibromyalgie is een centrale pijnversterkingsstoornis. Door een verstoorde aansturing van je spieren vanuit je hersenen ervaar je sneller pijn, maar heb je ook langer pijn. Je hersenen sturen samen met bepaalde hormonale klieren je spieren aan. Het is niet duidelijk, waarom er een stoornis is en of dit een gevolg of een oorzaak is van fibromyalgie.
Je zenuwstelsel verbindt alle delen van je lichaam met elkaar vanuit je hersenen. Het is een intern communicatienetwerk, dat informatie kan opnemen en verwerken.
Waaruit bestaat je zenuwstelsel?
• Je centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen, hersenstam en de ruggengraat (ruggenmerg). Het is de centrale verwerker van de binnenkomende en uitgaande zenuwprikkels.
• Je perifere zenuwstelsel is de verbinding tussen je centrale zenuwstelsel, je spieren en je organen. Je zenuwen geven de binnenkomende en uitgaande zenuwprikkels door. Het bestaat uit het somatische en het autonome zenuwstelsel.
– Het somatisch zenuwstelsel is het deel van het zenuwstelsel, waar je controle over hebt. Dit gedeelte stuurt je spieren aan en zorgt er bijvoorbeeld voor dat je kunt bewegen en praten.
– Het autonome zenuwstelsel regelt veel processen, waar je je niet bewust van bent of vaak ook geen invloed op kunt uitoefenen. Dat is bijvoorbeeld de werking van je inwendige organen, je hartslag, je hormoonstelsel, je bloeddruk en je ademhaling.
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
Fibromyalgie wordt ook geplaatst onder de Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). De ziekte zorgt voor pijn in je hele lichaam en gevoeligheid voor aanraking. Je hebt last van pijn, kortademigheid, vermoeidheid of voelt je zwak en een medische diagnose kan niet worden vastgesteld. Er zijn geen afwijkingen in je spieren en ontstoken gewrichten te vinden. Je hebt één of meerdere en verschillende klacht(en) en deze kunnen mild, matig of ernstig zijn. Bij fibromyalgie komen de lichamelijke klachten vaak voor in combinatie met psychische klachten. Deze klachten zijn het gevolg van een ingewikkelde wisselwerking van biologische (lichamelijke) factoren, psychosociale factoren en omgevingsfactoren.
• Biologische factoren.
– slaapstoornissen.
Je hebt klachten, zoals een slaaptekort of een verstoring van je dag-nacht ritme.
– ontregeling van de hypofyse-hypothalamus-bijnier-as van het autonome zenuwstelsel.
Je hebt extra aanmaak van cortisol in je bijnieren als reactie op een angst- of stressprikkel. Die extra aanmaak kan zorgen voor bijvoorbeeld een toenemende insulineresistentie, een daling van serotonine en een toegenomen afscheiding van maagzuur.
– een virale infectie.
– een verslechterde lichamelijke conditie.
Je vermijdt activiteiten, omdat je lichaam pijn doet.
– minder beweging.
Je vermijdt beweging, omdat je lichaam pijn doet.
– een tekort aan zuurstof in je spieren door een mitochondriale stoornis.
Mitochondriën maken energie, waarmee je lichaam kan functioneren. Ze zitten in bijna elke cel, waaruit ons lichaam is opgebouwd. Het zijn de ‘energiefabrieken’ van de cel. Voordat energie gemaakt kan worden, vinden heel veel chemische processen plaats, waarvoor enzymen of enzymcomplexen nodig zijn. Als deze chemische processen niet goed verlopen, dan heb je een mitochondriële stoornis.
– een verstoorde aansturing van je spieren vanuit de hersenen (centrale zenuwstelsel).
Je hersenen sturen de werking van je spieren aan in wisselwerking met je hormoonstelsel. Mogelijk zijn er veranderingen in deze wisselwerking. Je hebt met fibromyalgie vaak veel spanning in je spieren en het ontstaan daarvan is niet bekend. Het is ook niet duidelijk is of deze verstoring een gevolg of een oorzaak is van fibromyalgie.
– een ontregeling van je centrale pijnsysteem.
De verwerking van pijnprikkels door de zenuwen in je hersenen en het ruggenmerg is verstoord als je fibromyalgie hebt, waardoor je een kleine pijnprikkel al ervaart als erg pijnlijk.
– een relatie met je voeding en slecht functioneren van je darmen.
– chronische musculoskeletale pijnen.
– prikkeling van de kleine pijnzenuwlichaampjes (nociceptoren) in de huid.
– overgevoeligheid voor prikkels.
Fibromyalgie heeft mogelijk te maken met het mechanisme, waarmee je lichaam prikkels uit de buitenwereld filtert. Je hebt een toegenomen prikkelbaarheid van de centrale neuronen in je ruggenmerg. Dat leidt tot versterking van je pijnprikkels, slaapproblemen, vermoeidheid, concentratieproblemen, overgevoeligheid voor licht en geluid, overgevoeligheid voor medicijnen en last van koude/warmte prikkels.
– minder goede verwerking van je pijnprikkels.
• Psychosociale factoren.
– negatieve emoties.
Je kunt neerslachtig, boos, machteloos of verdrietig zijn.
– angst.
Je kunt angst hebben om te bewegen, voor pijn of voor het hebben van een andere ernstige ziekte.
– stress.
Je kunt niet voldoen aan de eisen die je omgeving aan je stelt of aan de eisen die je aan jezelf stelt. Je bent niet tevreden met jezelf en dat geeft spanningen. Je kropt je spanning, woede of verdriet op.
– overbelasting.
Je wilt teveel tegelijk, je staat altijd voor anderen klaar of gaat altijd door tot iets af is.
– psychiatrische syndromen.
Je hebt mogelijk een depressie of last van paniekstoornissen.
• Omgevingsfactoren
– conflict situaties.
Je voelt je onder druk gezet bij conflictsituaties op het werk of in je familie.
– onbegrip.
Je ervaart onbegrip en gemis aan acceptatie in bijvoorbeeld je sociale leven, familie, werk, school.
Fibromyalgie
Er kunnen in je familie meerdere mensen met fibromyalgie zijn, maar je kunt ook de enige zijn met fibromyalgie in je familie.
Mogelijk zijn er bepaalde genen, die je vatbaarder kunnen maken voor het krijgen van fibromyalgie en bijbehorende gezondheidsproblemen.
Mogelijk veroorzaakt een andere triggerfactor fibromyalgie, zoals rugklachten, andere vormen van artritis, een verwonding of andere lichamelijke of emotionele stressfactoren. Dat kan leiden tot een verandering in de manier, waarop je lichaam “praat” met je ruggenmerg en de hersenen.
Meer informatie fibromyalgie
Reade Revalidatie & Reumatologie – Reade Fibromyalgie I https://youtu.be/LQVklo7Q6Kg?si=kHBp_K64A_9gEpi7
ReumaNet – Webinar Fibromyalgie VLFP 2024 I https://youtu.be/J8iCZS1yiwo?si=BoahfuveVUAdgLpc
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 1: Robert Landewé, reumatoloog I https://youtu.be/NHVlbJGDwl0?si=e3OVhsC4qOvHa7xE
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 2: Ilse Klein Goldewijk, reumaconsulente I https://youtu.be/HVgMACr1QVU?si=VOGjDXc_3z_sA-58
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 3: Thea van der Waart, huisarts I https://youtu.be/F1PQLRkl8M0?si=byqo7Gj4OANQ1MEf
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 4: Max Ascher, bedrijfsarts I https://youtu.be/ZLKtx-Zosm4?si=dlB5dEtXUhehgDEQ
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 5: patiënt Annie I https://youtu.be/Dh4k_X-GDxI?si=pRg28aeGpEIEnKao
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 6: patiënt John I https://youtu.be/4KuYfW0XNfQ?si=gdAePYX7kfS7rYwr
mumctv – Herstelzorg Fibromyalgie 7: patiënte Ginny I https://youtu.be/-N3EOW3vD3c?si=1XG3z4fe62ULo9BR
ReumaZorg Nederland – Medicijn stoppen I https://reumazorgnederland.nl/medicijn-stoppen/
Nucleus Medical Media – Fibromyalgia I https://youtu.be/yCIWCBHKi5Q?si=P3I_GpTdyfNlk30L
BBC Stories – Fibromyalgia: Living with chronic pain – BBC Stories I https://youtu.be/1CBULIcf9MU?si=FTE0JAuDi_d3K0zW
Arthritis Ireland I Fibromyalgia: from fiction to fact and to the future – Andrea Nicol I https://youtu.be/et2yca1g0sM
Arthritis Ireland I ‘I am, you are, we are superhumans’ – Órla Gilheany on living with fibromyalgia I https://youtu.be/ZrKuscrXdEA
Arthritis Ireland I Understanding how to manage fibromyalgia – Rachel Lynch I https://youtu.be/NnXh9dnzYgE
Patient Education Library I Fibromyalgia I https://www.ypo.education/rheumatology/fibromyalgia-t41/video/
Mayo Clinic – What is Fibromyalgia? I https://youtu.be/-hHNxfYaUUI?si=VNbzvy51AqhKGiVN
Mayo Clinic – How Fibromyalgia and Chronic Fatigue Are Related I https://youtu.be/BCJNMFGKhbo?si=9i9dHpMrQKsOsckW
Mayo Clinic – Fibromyalgia: Diagnostic Challenges I https://youtu.be/DuzV1NJWGvQ?si=dlN98fu7yRFBnltL
Mayo Clinic – Fibromyalgia: Strategies to Help I https://youtu.be/_sky3_sIRgk?si=J8YItVyUMahe84UL
Mayo Clinic – Fibromyalgia: Mayo Clinic Radio I https://youtu.be/MK4YoTAlr7s?si=Bo8qOyNGsrVr5lo4
Pfizer – Living with Fibromyalgia: Mariann Farrell I https://www.youtube.com/watch?v=6khKCtXYA5s
Pfizer – Managing my Fibromyalgia Pain: Mariann Farrell I https://www.youtube.com/watch?v=Jw-D7eZWKKM
The Doctors I Fibromyalgia – A Complex, Misunderstood Condition I https://youtu.be/NCuGgh1ySzs
Afweersysteem
ReumaZorg Nederland – Afweersysteem I https://reumazorgnederland.nl/afweersysteem/
Zenuwen
ReumaZorg Nederland – Weefsels: zenuwweefsel I https://reumazorgnederland.nl/weefsels-zenuwweefsel/
Bindweefsel en gewrichten
ReumaZorg Nederland – Weefsels: bindweefsel I https://reumazorgnederland.nl/weefsels-bindweefsel/
ReumaZorg Nederland – Spier-skeletstelsel – gewrichten I https://reumazorgnederland.nl/spier-skeletstelsel-gewrichten/
Medvibe – Anatomie les 2: Bindweefsel I https://youtu.be/ntZp1nRUFk8?si=yimMB2dkDqirHkNz
Medvibe – Anatomie les 3: Osteologie I https://youtu.be/0AE9_vZqij8?si=ZgZVvn2X5PM8kWBU
Bioritology – Functies en bouw van het skelet/botten I https://youtu.be/DSDse3DV5OE?si=NefS3V1e8GAbUkIM
Medvibe – Anatomie les 4: Gewrichten I https://youtu.be/2YQ6EOeiQck?si=Mtqn7hKKRXyrNz_F
Bioritology – Soorten en bouw van gewrichten I https://youtu.be/_vduJjoPyCY?si=p20RaoZLnnO2w_ER
Bioritology – Botverbindingen – gewrichten, kraakbeen, vergroeien, naadverbinding I https://youtu.be/5IgqjPdMQzE?si=5qbfUPXmuXLUKRGL
Spieren
ReumaZorg Nederland – Spier-skeletstelsel – spieren I https://reumazorgnederland.nl/spier-skeletstelsel-spieren/
Medvibe – Anatomie les 5 Deel 1: Spierweefsel I https://youtu.be/qV2h2bidbmI?si=T_2kipQMVg-ohVBa
Medvibe – Anatomie les 5 Deel 2: Spiercontractie I https://youtu.be/oigA213NDTk?si=3VIetD4pjn1vCOt_
Medvibe – Anatomie les 5 deel 3: Spiernamen I https://youtu.be/BIsY6DF_VpA?si=VQAcHxF7qzDrpzyW
Bioritology – Bouw en werking van spieren I https://youtu.be/emwHc1e58Gw?si=2cgNCH-gBim3_O9z
Bioritology – Antagonisten en onwillekeurige/willekeurige spieren I https://youtu.be/ea5BCzutcWk?si=KxOnhWeuHwMLoLH0
Medvibe – De Rug les 12: De spieren van de rug. Deel 1 I https://youtu.be/l90JXHYd1io?si=-b3vweiGKlQ3xmhO
Medvibe – De Rug les 13: De spieren van de rug deel 2 I https://youtu.be/9k3StjD3VEs?si=FbXCcEe5S-FdWCJz
Medvibe – De Rug les 14: De spieren van de rug deel 3 I https://youtu.be/uDyTi1ZIBnQ?si=sjLyl5KOd_xpVrBc
Overige onderwerpen
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Werk I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar over Fibromyalgie en pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
ReumaZorg Nederland – Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Gezond eten en leven I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Lekker bewegen; je kan het! I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Chronisch ziek en Intimiteit I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en mentale gezondheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en chronische pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Rouw en aanvaarding I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
Webinar over Fibromyalgie en pijn. Fibromyalgie is een chronische ziekte, waarbij je pijn ervaart in je spieren en bindweefsel. Dit gaat vaak gepaard met klachten zoals: stijfheid, vermoeidheid, slaapproblemen en stemmingswisselingen. Bij fibromyalgie kennen we verschillende soorten pijn. Mensen met fibromyalgie of een chronisch pijnsyndroom hebben een tekort aan remming en juist meer activatie van de pijnsignalen. Dit webinar werd gegeven door Marieke Niesters (Anesthesioloog, pijnspecialist en hoofd van de pijnpoli in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)) en Tine van de Donk (Anesthesioloog, pijnspecialist i.o. bij de pijnpoli in het LUMC).
Video over Reuma en Vermoeidheid m.m.v. Jo Smit (ervaringsdeskundige), Tina Bos (ervaringsdeskundige) en Inge Schoonen (reumaverpleegkundige Bravis Ziekenhuis).
Webinar Reuma en chronische pijn. Eén van de grootste uitdagingen wanneer je reuma hebt. Waar komt het vandaan? Maar vooral, hoe kan je er zo goed mogelijk mee omgaan? De Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland organiseerde een webinar hierover m.m.v. professor dr. Rob Smeets, revalidatiearts bij CIR Revalidatie en onderzoeker en hoogleraar Revalidatiekunde aan het Medisch Universitair Centrum Maastricht.
Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie. 69% van de mensen met reuma heeft dagelijks te maken met (extreme) vermoeidheid. Die vermoeidheid kan zo erg zijn dat het iemand beperkt in zijn of haar dagelijkse bezigheden. Het is dan ook belangrijk om je energie goed te verdelen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom organiseerde RZN samen met zelfstandig ergotherapeut Tinneke Claes een webinar over ‘vermoeidheid en omgaan met je energie’. Tinneke nam de deelnemers mee in het vinden van een goede balans in de dagelijkse activiteiten.
Webinar ‘Lekker bewegen; je kan het!‘. Fysiotherapeut Jobjan Blonk vertelde hoe je met reuma lekker in beweging komt. Want als je reuma hebt, is het niet altijd even gemakkelijk om te bewegen. Maar beweging is bij reuma juist erg belangrijk om je gewrichten soepel te houden. Jobjan vertelde ook hoe je je grenzen kunt leren kennen en hoe je kunt ontdekken wat goed voor je is. Tijdens het webinar was ook Paula Jap Tjong van Stoelyoga Nederland te gast. Samen met haar kwamen we in beweging en maakten we kennis met fijne en geschikte beweegoefeningen.
Webinar Leven met medicijnen. Medicijnen kunnen helpen om reumaklachten te verminderen. Veel mensen met reuma hebben dan ook baat bij medicatie. Maar het is soms best lastig om medicijnen altijd goed te gebruiken, vooral als je langdurig medicatie gebruikt. Als je medicatie niet goed gebruikt, kan het effect ervan minder worden. Hoe je dat kunt voorkomen en waarom het belangrijk is om medicatie goed te gebruiken, vertelde Prof. dr. Bart van den Bemt. Hij is apotheker en medisch manager bij de Sint Maartenskliniek en onderzoeker bij het Radboudumc.
Webinar ‘Gezond eten en leven’. Gezond leven is belangrijk, zeker als je reuma hebt. Maar soms is het maken van gezonde keuzes makkelijker gezegd dan gedaan. Wat is nou gezond en wat niet? En hoe motiveer je jezelf om gezonde keuzes te maken? Daarover vertelde Prof. dr. Hanno Pijl tijdens ons webinar. Hanno is hoogleraar Diabetologie en internist-endocrinoloog op de afdeling Interne Geneeskunde in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Hij is ook mede-initiatiefnemer van het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde.
Webinar Reuma en Vermoeidheid. Dr. Joke Vriezekolk, onderzoeker-psycholoog bij de Sint Maartenskliniek, vertelde op 13 februari 2023 wat vermoeidheid precies is, welke invloed vermoeidheid kan hebben op je leven, wat je er zelf tegen kunt doen en welke behandelmogelijkheden er bestaan om vermoeidheid tegen te gaan. Vermoeidheid bij reuma is meer dan alleen moe zijn. Het is een onvoorspelbare klacht die je ervan kan weerhouden alledaagse dingen te ondernemen. Als je je vaak vermoeid voelt, kan het daarom een grote invloed hebben op je leven.