Fenomeen van Raynaud – klachten
Huisarts
Als je ziek wordt of klachten hebt, die maar niet weggaan, dan ga je naar de huisarts. Je huisarts is de eerste medische behandelaar om je klachten te behandelen. Lukt het niet om je klachten goed te behandelen en wordt je niet beter, dan zal de huisarts samen met jou kijken naar verdere behandeling. Je huisarts kan je doorsturen naar de reumatoloog of een andere dokter in het ziekenhuis of een kliniek.
Primaire vorm Raynaud
Bij de primaire vorm van Raynaud neemt de bloedstroom in je lichaam naar de haarvaatjes in je vingers, tenen, oren of neus af. Je krijgt dan aan de uiteinden van je vingers, tenen, oren of neus een verandering van kleur. De kleur variëert van wit naar blauwachtig paars. Op die plaatsen krijg je last van gevoelloosheid en dan het gevoel van ‘prikkende naalden’ en pijn. Als je bloed weer gaat stromen, dan worden je vingers, tenen, oren en neus roodachtig paars van kleur. Je krijgt dan last van tintelingen, zwelling en meer pijn.
Je krijgt de vaatkrampen en verkleuringen meestal aan beide handen tegelijk. Je duimen doen niet mee. Als de klachten ernstig zijn, kun je zweertjes op je vingers krijgen.
Je bent bij het fenomeen van Raynaud zeer gevoelig voor prikkels van binnenuit je lichaam of van buitenaf. De prikkels lokken een aanval uit, bijvoorbeeld bij:
• heftige emoties als angst, schrik, verrassing, woede, verdriet, ergernis, opwinding.
• een te snelle temperatuurovergang van warm naar koud, bijvoorbeeld bij handen wassen of in de tocht staan.
• het aanraken van een heel koud voorwerp.
• het werken met trillende voorwerpen, zoals kettingzaag, boormachine.
• het ritmisch toetsen aanslaan, zoals pianospelen of werken op een toetsenbord.
• het gebruiken van de zijkant van je hand als hamer (hypothenar hammer syndrome).
Secundaire vorm Raynaud
Bij het secundaire fenomeen van Raynaud heb je de klachten van de primaire vorm.
Maar je klachten zijn verergerd door een onderliggende ziekte, vaatschade of het gebruik van bepaalde medicijnen. De klachten krijg je vaak niet tegelijk aan beide handen of voeten.
Bij de vaatschade zijn er vaak blijvende beschadigingen aan de haarvaatjes van je bloedvaten in je hand, vingers of tenen. Kenmerkend zijn de zweertjes op je vingertoppen, langs je nagels of op de tenen. Als je bloed niet goed rondgepompt wordt in je lichaam, dan genezen wondjes langzamer door verminderde bloedtoevoer in de haarvaatjes. Je nagelgroei vermindert. Soms krijg je een bloedprop, waardoor je pijnlijke zweren op je huid kunt krijgen. De prikkels van buitenaf kunnen zorgen, dat je bloedtoevoer nog verder afneemt. Er is een zeer kleine kans, dat je vingers, tenen, oren of neus gaan zweren en zwart worden. Het lichaamsweefsel kan dan deels afsterven.
Reumatische ziekten en medicijnen, waarbij deze vorm van Raynaud kan voorkomen, zijn:
• reumatoïde artritis (RA)
• syndroom van Sjögren
• systemische sclerose (SSc)
• systemische lupus erythematodes (SLE)
• MCTD
• polymyositis
• dermatomyositis
• reuscelarteriitis (arteriitis temporalis)
• vasculitis (aderverkalking)
• medicijnen, zoals bijvoorbeeld bètablokkers en medicijnen bij migraine. Bètablokkers ontlasten het hart. De belangrijkste effecten zijn het verlagen van de hartslag en de bloeddruk.
Meer informatie Raynaud
Thuisarts.nl – Fenomeen van Raynaud – Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda I https://youtu.be/odzexeWyUYk?si=ve0zjR11KAlLNEfE
ReumaZorg Nederland – Bloed I https://reumazorgnederland.nl/bloed/
Johns Hopkins Rheumatology – Raynaud’s Phenomenon : What You Should Know | Johns Hopkins Medicine I https://youtu.be/Jv0kEFCYF5M?si=FxMHM-hQKHaCuVfJ
Demystifying Medicine – Exploring Raynaud’s Phenomenon I https://youtu.be/beXQZBJC6Lc?si=OzlnFUY68m-lTLA9
Brigham And Women’s Hospital – Raynaud’s Phenomenon Video I https://youtu.be/Aml-vSYWHrg?si=enu2Kym61jkMFApb
WeAreSRUK – Chloe’s story of Raynaud’s I https://youtu.be/d97plCq0B6Q?si=QmAlJig14BqFwpCz
WeAreSRUK – Diane’s story of Secondary Raynaud’s I https://youtu.be/SPANrBk3q78?si=MKk48gM6WV50WiQj
Musculoskeletal Health Australia – Diagnosis and Management of Scleroderma and Raynaud’s Phenomenon – Dr Nava Ferdowsi, Rheumatologist I https://youtu.be/shxkXRHKLeY?si=4mbRWrFX4WG-ZM7Y
Overige onderwerpen
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Werk I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar Leven met Medicijnen I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Gezond eten en leven I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Lekker bewegen; je kan het! I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Chronisch ziek en Intimiteit I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en mentale gezondheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en chronische pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Rouw en aanvaarding I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
Webinar Leven met medicijnen. Medicijnen kunnen helpen om reumaklachten te verminderen. Veel mensen met reuma hebben dan ook baat bij medicatie. Maar het is soms best lastig om medicijnen altijd goed te gebruiken, vooral als je langdurig medicatie gebruikt. Als je medicatie niet goed gebruikt, kan het effect ervan minder worden. Hoe je dat kunt voorkomen en waarom het belangrijk is om medicatie goed te gebruiken, vertelde Prof. dr. Bart van den Bemt. Hij is apotheker en medisch manager bij de Sint Maartenskliniek en onderzoeker bij het Radboudumc.