Fenomeen van Raynaud – behandeling
Behandeling fenomeen van Raynaud
De dokter gaat samen met jou kijken naar de beste medische behandeling met medicijnen voor je klachten. Je kunt hierbij gebruik maken van de 3 goede vragen. Je moet altijd achter je gekozen behandeling staan, want dan heeft een behandeling de beste kans van slagen.
Pijnstillers, die je zelf kunt aanschaffen zonder recept
• Paracetamol (pijnstiller).
Paracetamol helpt tegen pijn en koorts, veroorzaakt geen maagproblemen, geeft meestal geen bijwerkingen en gaat goed samen met andere medicijnen. Paracetamol kun je overal zelf kopen in de winkels en je hoeft dus geen recept van de dokter te hebben.
• NSAID.
Een NSAID is een pijnstiller. NSAID betekent Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Deze medicijnen remmen ontstekingen, zwelling, pijn, stijfheid en koorts in je lichaam, maar voorkomen geen schade aan je gewrichten. Ze bevatten geen steroïden, zoals bij corticosteroïden. Je kunt deze medicijnen met de werkzame stoffen diclofenac, naproxen en ibuprofen overal bij de drogist of in de supermarkt kopen. Je koopt de NSAID met een lage hoeveelheid van de werkzame stof. Je hoeft dus geen recept van de dokter te hebben.
Let op! Het is altijd belangrijk om aan de huisarts of je andere dokters te vertellen, dat je al zelf een NSAID bij de drogist of in de supermarkt koopt en gebruikt. Anders kun je teveel van de werkzame stof binnen krijgen, als de huisarts of dokter je een NSAID voorschrijft, die alleen in de apotheek op te halen is met recept.
Medicijnen bij fenomeen van Raynaud
Bij ernstige vormen van het fenomeen van Raynaud krijg je vaatverwijdende medicijnen. Vaatverwijdende medicijnen zorgen ervoor, dat het bloed beter door de vaten naar het hart stroomt. Er zijn drie soorten vaatverwijdende medicijnen: nitraten, ACE-remmers en calciumantagonisten. Deze medicijnen kunnen vervelende bijwerkingen hebben als hoofdpijn, hartkloppingen, duizeligheid, blozen en opgezette voeten. Als je met deze medicijnen stopt, kunnen de klachten van Raynaud weer terugkomen. Voor patiënten met ernstigere klachten of die complicaties hebben ontwikkeld, zoals zweren op de vingertoppen, kunnen weer andere medicijnen worden voorgeschreven.
• Nitraten/ vaatverwijders: Door snelle verwijding van de bloedvaten wordt er tijdelijk minder bloed aan het hart aangeboden. Dit ontlast het hart en vermindert de druk op de borst.
• ACE-remmers (bloeddrukverlagende medicijnen).
Het lichaam regelt de bloeddruk op verschillende manieren, onder meer via het RAS. Dit is een afkorting van Renine Angiotensine Systeem. Als de bloeddruk te laag is, gaat er een signaal naar de nieren, waar vervolgens het eiwit renine wordt gemaakt. Renine zorgt voor de aanmaak van het hormoon angiotensine I, maar in deze vorm kan het hormoon nog niks doen voor de bloeddruk. Om het daarvoor bruikbaar te maken moet het worden veranderd in angiotensine II. Dat gebeurt met het eiwit ACE, een afkorting van Angiotensin Converting Enzyme. Angiotensine II verhoogt de bloeddruk, onder meer door de bloedvaten te vernauwen.
Er zijn twee soorten medicijnen, die het RAS beïnvloeden:
– ACE-remmers. ACE-remmers remmen de werking van het eiwit ACE, waardoor er minder angiotensine II in de bloedsomloop komt en de bloedvaten zich verwijden. Daardoor daalt de bloeddruk.
– Angiotensine II-antagonisten. Angiotensine II-antagonisten blokkeren de receptoren voor angiotensine II, waardoor het hormoon niet zijn bloedvat vernauwende werk kan doen. Het resultaat is dat de bloedvaten zich verwijden en de bloeddruk afneemt.
• Calcium-antagonisten.
Calcium speelt een rol bij de samentrekking van spiercellen in de bloedvaten. Stoffen die de werking van calcium remmen, de zogenaamde calciumantagonisten, zorgen ervoor dat calcium moeilijk deze spiercellen binnen kan komen. Sommige calcium-antagonisten werken sterk op het hart en verlagen daar het hartritme en de kracht van de hartslag. Andere werken juist sterk op de spieren in de bloedvaten, wat tot verwijding van bloedvaten leidt.
Zenuwbehandeling bij fenomeen van Raynaud
Als je zeer ernstige klachten hebt, helpt soms een zenuwblokkade (sympathectomie), waarbij je zenuw tijdelijk verdooft of doorgesneden wordt (zenuwblokkade). Het gaat dan om de zenuw, die door de borstholte naar de vingers loopt of de zenuw die door de buikholte naar de tenen loopt. De bedoeling is om te voorkomen, dat de spiertjes in de vaatwand verkrampen. Er is een tijdelijk werkende chemische sympathectomie of een blijvende thoracoscopische sympathectomie.
• Chemische sympathectomie.
Bij de chemische sympathectomie krijg je een injectie in je hals om de zenuw te verdoven en tijdelijk uit te schakelen. Dit bevordert je bloeddoorstroming, waardoor bijvoorbeeld wondjes aan je vingers en/of tenen sneller genezen. Je kunt bij deze ingreep een hangend ooglid (‘Horner’) krijgen.
• Thoracoscopische sympathectomie.
Bij de thoracoscopische sympathectomie komt er een buisje in je borstkas. De chirurg zoekt dan via een ‘kijkoperatie’ de zenuw op en snijdt hem door. Het resultaat is een warme, droge hand en arm. Het effect van een thoracoscopische operatie aan de zenuwen houdt langer aan dan een chemische sympathectomie. Bij een operatie aan de zenuw in de borstkas kan het effect in de vingers ongeveer twee en een half jaar duren. Hierbij kun je kans op vervelende bijwerkingen hebben, zoals een hangend ooglid en overmatig zweten. Door een operatie aan de zenuw in de buikholte blijft Raynaud aan de tenen soms voorgoed weg. Hierbij kun je kans op ernstige bijwerkingen hebben, zoals impotentie en verstoringen in de functie van je blaas.
Andere behandeling bij fenomeen van Raynaud
• Een bindweefselmassage. Een lichaamsmassage verbetert de doorbloeding van het bindweefsel en ontspant de bloedvaten.
• Het behandelen van de onderliggende ziekte bij de secundaire vorm van het fenomeen van Raynaud.
– reumatoïde artritis (RA)
– syndroom van Sjögren
– systemische sclerose (SSc)
– systemische lupus erythematodes (SLE)
– MCTD
– polymyositis
– dermatomyositis
– reuscelarteriitis (arteriitis temporalis)
– vasculitis (aderverkalking)
Meer informatie fenomeen van Raynaud
Thuisarts.nl – Fenomeen van Raynaud – Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda I https://youtu.be/odzexeWyUYk?si=ve0zjR11KAlLNEfE
ReumaZorg Nederland – Bloed I https://reumazorgnederland.nl/bloed/
Johns Hopkins Rheumatology – Raynaud’s Phenomenon : What You Should Know | Johns Hopkins Medicine I https://youtu.be/Jv0kEFCYF5M?si=FxMHM-hQKHaCuVfJ
Demystifying Medicine – Exploring Raynaud’s Phenomenon I https://youtu.be/beXQZBJC6Lc?si=OzlnFUY68m-lTLA9
Brigham And Women’s Hospital – Raynaud’s Phenomenon Video I https://youtu.be/Aml-vSYWHrg?si=enu2Kym61jkMFApb
WeAreSRUK – Chloe’s story of Raynaud’s I https://youtu.be/d97plCq0B6Q?si=QmAlJig14BqFwpCz
WeAreSRUK – Diane’s story of Secondary Raynaud’s I https://youtu.be/SPANrBk3q78?si=MKk48gM6WV50WiQj
Musculoskeletal Health Australia – Diagnosis and Management of Scleroderma and Raynaud’s Phenomenon – Dr Nava Ferdowsi, Rheumatologist I https://youtu.be/shxkXRHKLeY?si=4mbRWrFX4WG-ZM7Y
Overige onderwerpen
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Werk I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar Leven met Medicijnen I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Gezond eten en leven I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Lekker bewegen; je kan het! I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Chronisch ziek en Intimiteit I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en mentale gezondheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en chronische pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Rouw en aanvaarding I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
Webinar Leven met medicijnen. Medicijnen kunnen helpen om reumaklachten te verminderen. Veel mensen met reuma hebben dan ook baat bij medicatie. Maar het is soms best lastig om medicijnen altijd goed te gebruiken, vooral als je langdurig medicatie gebruikt. Als je medicatie niet goed gebruikt, kan het effect ervan minder worden. Hoe je dat kunt voorkomen en waarom het belangrijk is om medicatie goed te gebruiken, vertelde Prof. dr. Bart van den Bemt. Hij is apotheker en medisch manager bij de Sint Maartenskliniek en onderzoeker bij het Radboudumc.