Elleboogoperatie
Voorbereiding elleboogoperatie
Afspraak met de orthopeed
Schrijf je vragen van tevoren op. Dan vergeet je niets te vragen tijdens het gesprek. Je kunt ook iemand meenemen naar het gesprek. De orthopeed bespreekt onder meer met je:
• hoe de operatie gaat en wat de risico’s zijn.
• de elleboogprothese.
• óf en wanneer je moet stoppen met bepaalde medicijnen voor de operatie.
• wannéér je weer moet starten met je medicijnen.
• dat je vanaf 6 weken vóór de operatie moet stoppen met roken.
• of je voor de operatie moet beginnen met oefeningen om bepaalde spieren sterker te maken.
• wat je kunt verwachten ná de operatie en wat je wel en niet moet doen.
• welke nazorg je moet regelen, bijvoorbeeld hulp in de huishouding of opname in een revalidatiecentrum.
Als je alles met de orthopeed hebt besproken, dan geef je een informed consent en komt dat in je patiëntendossier. Dan staat vast welke behandeling je krijgt en wat de voor- en nadelen daarvan zijn.
Pre-operatieve screening (POS)
Je krijgt daarna een oproep voor de voorbereidingen voor de opname in het ziekenhuis of een kliniek met:
• de anesthesist.
Schrijf je vragen van tevoren op. Dan vergeet je niets te vragen tijdens het gesprek. Je kunt ook iemand meenemen naar het gesprek. De anesthesist zorgt voor de controles en verdoving bij de operatie. Je krijgt informatie over het verdoven en de anesthesist stelt vragen over je gezondheid en medicijngebruik. Er wordt bloed- en urineonderzoek gedaan en als het nodig is een hartfilmpje en een longfoto gemaakt. De anesthesist bespreekt onder meer met je:
› welke antibiotica je krijgt vóór de operatie, zodat je minder kans op een infectie hebt.
› hoe het verloopt met de verdoving en pijnbestrijding tijdens de operatie.
Voor de operatie kun je een plaatselijke verdoving in je oksel of een volledige narcose krijgen. De operatie is vaak onder volledige narcose, dan merk je niets van de operatie. Bij de narcose krijg je verdoving met pijnstilling in de operatiewond. De anesthesist kan een plaatselijke verdoving in de zenuwen (plexusblokkade) zetten. Hij verdooft de zenuwen, die pijn doorgeven aan de hersenen. Bij de zenuwverdoving krijg je verdoving met pijnstilling in de operatiewond. De zenuwen naar de schouder worden verdoofd en dat duurt ongeveer twaalf uur. De anesthesist kan de zenuwverdoving combineren met een slaapmiddel, zodat je weinig of niets van de operatie merkt.
Bij een volledige narcose heb je meer kans op misselijkheid na de operatie dan bij een zenuwverdoving. Je kunt nog een paar dagen suf, slaperig en somber zijn. Na een plaatselijke verdoving ben je sneller fit dan na een volledige narcose.
• de verpleegkundige, een verpleegkundig specialist of een physician assistant.
Je krijgt informatie over de begeleiding rondom de operatie in het ziekenhuis of de kliniek.
• de apothekersassistent.
De apothekersassistent controleert je medicijngebruik in je patiëntendossier, zodat dit tijdens je opname in het ziekenhuis of de kliniek ook goed wordt voorgeschreven. Er wordt ook gekeken of je tijdelijk met bepaalde medicijnen moet stoppen vóór de operatie.
• de afdeling opname.
Je krijgt informatie over: wanneer wordt je opgenomen; waar moet je je melden; hoe gaat de opname; wanneer is de operatiedag: hoe laat wordt je geopereerd, wat zijn de bezoekuren, enz. Als je voor de operatie al een infectie krijgt of koorts, dan wordt de operatie uitgesteld, totdat je weer beter bent. Soms organiseert het ziekenhuis of de kliniek een informatiebijeenkomst over een bepaalde operatie. Je krijgt dan met andere mensen een uitnodiging, als je allemaal dezelfde operatie hebt.
Eigen voorbereiding op de operatie
Als je lichamelijke conditie goed is, dan kun je beter tegen de operatie en geneest je lichaam ook sneller.
• Als je ernstig overgewicht hebt, dan kan dat een nadelig effect op je herstel na de operatie hebben. Je hebt dan een hogere kans op complicaties, zoals infectie, trombose of een longembolie. Afvallen is dan erg aan te raden, maar dat lukt niet altijd. Praat er daarom op tijd over met je dokter.
• Als je geopereerd gaat worden, is het belangrijk, dat je lichaam fit is. Je kunt met een fysiotherapeut trainen om bepaalde spieren in je lichaam sterker te maken. Daar heb je bij je herstel na de operatie voordeel van.
• Overleg met de orthopeed wat je na de operatie nodig hebt aan hulpmiddelen, zoals een douchestoel, een hoge stoel met rechte leuning of een loopkruk voor stabiliteit. Kijk of je familie of buren willen helpen met boodschappen. Lukt dat niet, vraag dan om tijdelijke huishoudelijke hulp.
• welke nazorg je moet laten regelen. Nazorg is bijvoorbeeld hulp in het huishouden of opname in een revalidatiecentrum, als je niet thuis kunt revalideren.
Elleboogoperatie
Melden bij afdeling orthopedie
Je operatie is meestal op de dag van je opname in het ziekenhuis of in de kliniek. Je zorgt dat je je op de afgesproken tijd nuchter meldt bij de afdeling orthopedie. Als je nuchter bent, dan heb je gedurende een aantal uren niets meer gegeten en alleen nog wat gedronken, zoals water, ranja of wat verder in de opname regels staat. Ben je niet nuchter, dan kan de operatie niet doorgaan. Het is dan niet verantwoord om je narcose te geven. Meld het dus als je iets op hebt, wat niet mag.
Controle en voorbereiding operatie
Het ziekenhuis of de kliniek proberen een fout te voorkomen. De verpleegkundige vraagt daarom verschillende keren naar je naam, je geboortedatum, voor welke operatie je komt en of je geopereerd wordt aan je linker of rechterkant. Zo weten ze zeker, dat ze de juiste patiënt voor zich hebben. Je krijgt ook een pijl op de plek waar je geopereerd wordt om verwisseling te voorkomen. Als het bijna tijd is voor de operatie krijg je een antibioticum via een infuus om de kans op een infectie kleiner te maken. Belangrijk om te weten:
• je kunt ’s ochtends voor de operatie douchen.
• je mag op de dag vóór de operatie nog gewoon eten en drinken tot 24 uur ‘s nachts.
• je mag op de dag van de operatie eten tot 6 uur vóór de operatie.
• je mag heldere vloeistoffen en koffie/thee zónder melk en suiker drinken tot 2 uur vóór de operatie.
• je mag geen juwelen of piercings dragen en geen nagellak of make-up op hebben.
• je mag je kunstgebit niet in houden.
• je mag je bril niet dragen of lenzen in doen.
• als je met de anesthesioloog hebt afgesproken, dat je je hoorapparaat mag inhouden, dan kun je het in doen.
• heb je slaapapneu, neem het CPAP apparaat altijd mee!
• je neemt je (thuis)medicijnen in overleg met de verpleging in.
De verpleegkundige en andere medewerkers vullen hiervoor een controlelijst in.
Operatie
• een totale elleboogprothese.
Bij een totale elleboogprothese maakt de orthopeed een verticale snee aan de achterkant van je elleboog. Tijdens de operatie lig je op je zij en ligt de te opereren arm op een steun. Een belangrijke zenuw aan de binnenkant van je elleboog wordt vrij gelegd en beschermd. Spieren en pezen worden opzij gelegd, zodat je ellebooggewricht bloot komt te liggen. Het ellebooggewricht kan hierdoor ook ‘uit de kom’ worden gehaald. Uit het uiteinde van het opperarmbeen (bovenarm) wordt het kraakbeen verwijderd en er wordt ruimte gemaakt in de mergholte (het binnenste van het bot) van het opperarmbeen. Op dezelfde manier worden de beschadigde kom van de ellepijp en daarna het kopje van het spaakbeen voorbereid voor de prothese en weggehaald. Er wordt een proefprothese geplaatst om te bepalen of de gekozen maten goed passen en een goede beweeglijkheid en stabiliteit aan de elleboog geven. Als dit het geval is, wordt de definitieve prothese met of zonder botcement en met of zonder scharnier geplaatst. Op het spaakbeen wordt een nieuw elleboogkopje met steel geplaatst, de ellepijp krijgt een nieuwe kunstkom en aan het opperarmbeen zit een kunstuiteinde vast. Als het nodig is, wordt er botcement (een soort lijm) gebruikt om de elleboogprothese extra vast te zetten. Hierna worden de eerder weggeschoven pezen en spieren zorgvuldig terug geplaatst.
De wond wordt gesloten met metalen nietjes, een oplosbare draad in de huid of met niet-oplosbaar hechtmateriaal. De drain (dun slangetje) in de operatiewond zorgt ervoor, dat het bloed en wondvocht uit de wond weg kan. Tot slot krijg je een stevig drukverband om je onderarm om zwelling te voorkomen en een een kurkspalk. De drain wordt meestal na een dag weer weg gehaald. Je krijgt ook na de operatie pijnstillers en antibiotica om de kans op een infectie kleiner te maken. De nietjes en het niet-oplosbaar hechtmateriaal worden na 10-14 dagen verwijderd bij de huisarts of in het ziekenhuis.
De bewegingsmogelijkheden van het elleboogprothese na de operatie zijn afhankelijk van de bewegingsmogelijkheden van je ellebooggewricht voor de operatie.
• Een halve elleboogprothese.
Bij een halve elleboogprothese (hemi-elleboogprothese) wordt alleen het onderste gedeelte met kraakbeen van het opperarmbeen in je bovenarm vervangen. De orthopeed maakt een snee aan de zijkant (radiuskop) van je elleboog. Tijdens de operatie lig je op je zij en ligt de te opereren arm op een steun. Een belangrijke zenuw aan de binnenkant van je elleboog wordt vrij gelegd en beschermd. Spieren en pezen worden opzij gelegd, zodat je ellebooggewricht bloot komt te liggen. Uit het uiteinde van het opperarmbeen (bovenarm) wordt het kraakbeen verwijderd en er wordt ruimte gemaakt in de mergholte (het binnenste van het bot) van het opperarmbeen. Er wordt in het bot een gedeeltelijke elleboogprothese geplaatst. Als het nodig is, wordt er botcement (een soort lijm) gebruikt om de gedeeltelijke elleboogprothese extra vast te zetten. Hierna worden de eerder weggeschoven pezen en spieren zorgvuldig terug geplaatst.
De wond wordt gesloten met metalen nietjes, een oplosbare draad in de huid of met niet-oplosbaar hechtmateriaal. De drain (dun slangetje) in de operatiewond zorgt ervoor, dat het bloed en wondvocht uit de wond weg kan. Tot slot krijg je een stevig drukverband om je onderarm om zwelling te voorkomen. De drain wordt meestal na een dag weer weg gehaald. Je krijgt ook na de operatie pijnstillers en antibiotica om de kans op een infectie kleiner te maken. De nietjes en het niet-oplosbaar hechtmateriaal worden na 10-14 dagen verwijderd bij de huisarts of in het ziekenhuis.
• Een radiuskop prothese.
Bij een radiuskop prothese maakt de orthopeed een snee aan de zijkant (radiuskop) van je elleboog. Tijdens de operatie lig je op je zij en ligt de te opereren arm op een steun. Een belangrijke zenuw aan de binnenkant van je elleboog wordt vrij gelegd en beschermd. Spieren en pezen worden opzij gelegd, zodat je ellebooggewricht bloot komt te liggen. Het beschadigde kopje van het spaakbeen wordt door een radiuskop prothese vervangen. Als het nodig is, wordt er botcement (een soort lijm) gebruikt om de radiuskop prothese extra vast te zetten. Hierna worden de eerder weggeschoven pezen en spieren zorgvuldig terug geplaatst.
De wond wordt gesloten met metalen nietjes, een oplosbare draad in de huid of met niet-oplosbaar hechtmateriaal. De drain (dun slangetje) in de operatiewond zorgt ervoor, dat het bloed en wondvocht uit de wond weg kan. Tot slot krijg je een stevig drukverband om je onderarm om zwelling te voorkomen. De drain wordt meestal na een dag weer weg gehaald. Je krijgt ook na de operatie pijnstillers en antibiotica om de kans op een infectie kleiner te maken. De nietjes en het niet-oplosbaar hechtmateriaal worden na 10-14 dagen verwijderd bij de huisarts of in het ziekenhuis.
De operatie duurt gemiddeld 1,5 uur.
Verkoeverruimte
Na de operatie wordt je arm in een draagband gelegd en wordt je naar de verkoeverruimte (uitslaapruimte) gebracht. Door de speciale draagband (immobilizer) kun je de arm niet bewegen. Je houdt het infuus nog een tijdje in de arm. Hiermee wordt vocht en antibiotica toegediend en als het nodig is ook andere medicijnen. Als je helemaal bent bijgekomen, ga je naar de verpleegafdeling.
Herstel elleboogoperatie
Herstel in ziekenhuis
De opnameduur bij het vervangen van het ellebooggewricht door een prothese is één tot drie dagen. De opnameduur hangt af van de pijn, die je na de operatie hebt. Je krijgt bij een totale elleboogprothese meteen na de operatie een kurkspalk voor één week. Pas na de eerste week mag je de spalk afhalen. De eerste dag na de operatie zal de fysiotherapeut de eerste periode van revalidatie met je doornemen.
Je kunt naar huis als je zelf weer een aantal dingen kunt doen en als de zaalarts gecontroleerd heeft of je voldoende hersteld bent van de operatie. Je geeft aan, wat je al weer kunt doen:
• je kunt zelfstandig in en uit je bed komen.
• je kunt met weinig of geen hulp naar de wc gaan.
• je kunt zelf gaan zitten in een stoel en veilig opstaan.
Je kunt voorbereidingen gaan treffen om naar huis te gaan samen met de zaalarts:
• je temperatuur, bloeddruk, hartritme en bloedgehalte zijn in orde.
• je wond lekt weinig of niet.
• je pijn is onder controle met medicijnen.
• je hebt geen last van duizeligheid.
• je plast je blaas goed leeg.
• je hebt geen problemen met de ontlasting uit je darmen.
De voorbereiding op je ontslag uit het ziekenhuis:
• de apotheekmedewerker bespreekt de medicijnen met je, die je mee naar huis krijgt.
• je verpleegkundige of je verpleegkundig coördinator bespreekt met je, wat je meekrijgt bij je ontslag uit het ziekenhuis:
› Antistolling spuitjes voor 6 weken. Je krijgt het spuiten in het ziekenhuis aangeleerd.
› je krijgt verbandmateriaal voor thuis mee.
› je krijgt de datum voor controle-afspraken op de polikliniek mee.
› je krijgt de machtiging en gegevens (overdracht) voor de fysiotherapeut in je thuissituatie mee.
› wordt je gecontroleerd door de trombosedienst, dan regelt de verpleging een afspraak bij je thuis.
› is er thuiszorg aangevraagd, dan krijg je een overdracht mee voor de medewerkers van de thuiszorg.
› je huisarts krijgt digitaal informatie over je behandeling.
Thuis en nacontrole
Je krijgt bij een totale elleboogprothese meteen na de operatie een kurkspalk voor één week. Pas na de eerste week mag je de spalk er afhalen. Je krijgt ook een mitella om je arm te ondersteunen. Bij een halve elleboogprothese en bij een radiuskop prothese krijg je geen kurkspalk, maar wel een mitella om je arm te ondersteunen.
Het is ook belangrijk om in de eerste twee, drie weken je hand hoog te houden en de vingers veel te bewegen om de zwelling te verminderen.
De oefeningen voor je elleboog doe je samen met de fysiotherapeut om het gewricht weer soepel te krijgen en om de beweeglijkheid en de spierkracht te vergroten. Bij de totale elleboogprothese krijg je oefeningen voor in de 1e week met de kurkspalk, daarna ga je door met oefeningen zonder spalk. Bij een halve elleboogprothese en bij een radiuskop prothese start je in de 1e week met oefeningen zonder spalk. Belangrijk bij het doen van de oefeningen is, dat je:
• altijd binnen je eigen pijngrens blijft.
• oefent tot je vermoeidheidsgrens.
• krachttraining onder toezicht van je fysiotherapeut doet.
• je oefeningen 3 keer per dag doet en niet langer dan 10 minuten.
Na een paar weken na de operatie kom je voor controle bij de physician assistant of verpleegkundig specialist of de orthopeed.
Informatie elleboogoperatie
Elbow Anatomy Animated Tutorial – Randale Sechrest I https://youtu.be/3l3-5Ij3JZ8?si=4BEBiYLRaTLWs8hn
Normale wondgenezing – Juf Danielle I https://youtu.be/5r0UsBE9L4I?si=AkhUxcTKvRF6Dshe
Bloedstolling – Juf Danielle I https://youtu.be/SriUGoLlHLs?si=LDBIjFuXN6nKb0nO
Anesthesie – Plexus + algehele anesthesie – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/oUntjRHddWs?si=5vWHX-tYIuLGYkKd
Anesthesie – Sedatie compleet – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/kgOImTfbN9k?si=E2TQG1dlIKK7O3oN
Anesthesie – Narcose compleet – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/4Ca6cALMa8A?si=Ct7sqfQnUvlvMx35
Anesthesie – Epiduraal compleet – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/Vrn827m65x4?si=iAjK7B8tkTbov_4f
Anesthesie – Ruggenprik epiduraal + algehele anesthesie – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/CE9QGoHyJMU?si=k63IhD6HLOPys3Jh
Anesthesie – Spinaal compleet – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/71S-77bkHks?si=9TeQBow1DBejJCg_
Anesthesie – Spinaal + sedatie – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/hAaC26IgMyg?si=J_ZYq__VtdmGJz9k
Anesthesie – Spinaal + sedatie – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/hAaC26IgMyg?si=qQyQFrOHlkKJYSZD
Anesthesie – Juliana Kinderziekenhuis – HagaZiekenhuis I https://youtu.be/Y02xMp7vggE?si=67bawfZ6uai7VubW