Chondrocalcinose – oorzaak

Chondrocalcinose

• Bij chondrocalcinose kan je gewricht geregeld ontstoken raken door kalkrijke pyrofosfaatkristallen, die zich in het gewricht ophopen. Pyrofosfaat is een afbraakproduct van alle kraakbeencellen. Als deze kraakbeencellen erg zwaar belast zijn geweest, komt er meer pyrofosfaat vrij door een verhoogde stofwisseling van die kraakbeencellen. Pyrofosfaat is een onoplosbaar calciumzout, dat na verloop van tijd kristallen vormt. Deze pyrofosfaatkristallen hopen zich op in de gewrichtsholte. De gewrichtsholte bevindt zich tussen twee botten in, die samen een gewricht vormen, zoals in je knie, heup en schouder. Je afweersysteem (immuunsysteem) start vervolgens met het opruimen van deze ongewenste vervuiling van je gewrichten. Je krijgt hierdoor een acute gewrichtsontsteking met pijn en zwelling.
• Chondrocalcinose verloopt bij iedereen anders. Je kunt eenmalig een enkele aanval krijgen, maar ook steeds terugkerende aanvallen. Vaak krijg je een ontstekingsreactie in je knie, pols, grote teen of enkel, maar je kunt in elk gewricht een aanval krijgen. De duur van een aanval kan bij iedereen anders zijn. Een chondrocalcinose aanval is meestal binnen 12 tot 36 uur op het hoogtepunt en kan een paar dagen tot weken duren.
• Chondrocalcinose is niet te genezen, maar wel af te remmen door behandeling van de ontstekingsreacties in de gewrichten. Zo is verdere beschadiging van je gewrichten te voorkomen.

Acute chondrocalcinose
Bij een acute chondrocalcinose aanval probeert je lichaam de opeenhoping van pyrofosfaatkristallen in één of meerdere gewrichten plotseling op te ruimen. Er ontstaat daardoor een plotselinge heftige ontsteking met een zeer pijnlijk, dik en rood gewricht, dat op een jichtaanval lijkt.

Chronische chondrocalcinose

Als je meerdere keren pijnlijke aanvallen krijgt en deze steeds langer gaan duren, dan heb je een chronische vorm van chondrocalcinose. Je lichaam probeert de opeenhoping van pyrofosfaatkristallen in één of meerdere gewrichten op te ruimen. Je krijgt vaker een ontstekingsreactie, wat je gewrichten kan beschadigen.

Leeftijd

Soms krijg je chondrocalcinose, als je jong bent. Dan zijn er vaak erfelijke factoren bij betrokken, zoals een aanleg voor een stofwisselingsziekte of een te traag of een te snel werkende schildklier.
Het risico op chondrocalcinose is groter als je ouder wordt. De ophoping van de kalkrijke pyrofosfaatkristallen gaat samen met de ontwikkeling van artrose en ontstaat vooral na je 50e levensjaar of ouder. Je afweersysteem reageert met een ontstekingsreactie, zoals een gewrichts- of een slijmbeursontsteking. Je kunt ook klachten krijgen na een zware belasting van je lichaam of een zware val.
Chondrocalcinose komt voor bij 1% van de volwassen bevolking.

Verschil tussen jicht en chondrocalcinose
Vroeger werd chondrocalcinose pseudo-jicht genoemd. Het verschil is, dat bij jicht je lichaam uraatkristallen (hele kleine harde korreltjes van zout) probeert op te ruimen en bij chondrocalcinose gaat het om kristallen van calcium (kalk).
• De plotselinge ontstekingsaanval bij chondrocalcinose is vaak minder ernstig dan bij jicht.
• Jicht komt vaker voor op jongere leeftijd (tussen 40 – 60 jaar).
Chondrocalcinose begint meestal rond de 50 – 65 jaar.
• Jichtaanvallen ontwikkelen zich binnen 6 tot 24 uur.
Chondrocalcinose aanvallen binnen 12 tot 36 uur.
• Chondrocalcinose start vaak in de grote gewrichten, zoals de knie en de pols.
Jicht start meestal in de kleine gewrichten, zoals de grote teen.
• Bij chronische jicht ontstaan knobbels (tophi) in het bindweefsel van de oorschelp, vingers, tenen, ellebogen en knieën.
Bij chondrocalcinose ontstaan er geen knobbels.
• Jicht komt meer voor bij mannen.
Chondrocalcinose komt twee keer zo vaak bij vrouwen voor als bij mannen.