Belangrijk om te screenen op kanker bij reuma
Bij ontstekingsreuma valt je immuunsysteem je eigen lichaam aan. Daardoor ontstaan er ontstekingen in je gewrichten. Door deze ontstekingen en veranderingen in je afweersysteem loop je een groter risico op het ontwikkelen van kanker. Het is belangrijk dat zowel zorgprofessionals als onderzoekers, beleidsmakers en mensen met reuma zich hiervan bewust zijn. Daarom heeft EULAR een brochure gemaakt over reuma en kanker.
Ongecontroleerde ontsteking kan leiden tot kanker
Er is een sterke relatie tussen kanker en ontstekingen, of auto-immuniteit. Eén op de vijf vormen van kanker wordt veroorzaakt of bevorderd door ontsteking. Ontsteking verandert je afweermechanismen . Het veroorzaakt ook een soort versnelde veroudering in je lichaam. Het risico en het type kanker dat het meeste voorkomt hangt af van de vorm van reuma. Bij reumatoïde artritis komt longkanker bijvoorbeeld ongeveer 25% vaker voor in vergelijking met de algemene bevolking. Bij sommige zeldzame voren, zoals dermatomyositis of systemische sclerose, heb je een nog hoger risico op het ontwikkelen van kanker.
Andere oorzaken of vormen van ontsteking, zoals lichamelijke reacties op chemicaliën als asbest, tabak, rook of alcohol, zijn ook betrokken bij de ontwikkeling van kanker. Sommige vormen worden veroorzaakt door virusinfecties; het immuunsysteem kan de infectie, de kanker en de ontstekingsziekte niet op de juiste manier aan. Bij langdurende ontsteking door reuma loop je het risico op het ontwikkelen van specifieke soorten, zoals leukemie of lymfoom, of vormen die gerelateerd zijn aan eerdere virusinfecties.
Het risico verkleinen door ontstekingen te remmen
Gelukkig kun je door ontstekingen af te remmen het risico verkleinen. Zelfs als je alleen voor gewrichtspijn bij de reumatoloog komt, is het belangrijk dat de reumatoloog screent op kanker. We weten pas sinds kort hoe belangrijk de relatie met ontstekingen en reuma is. En hoeveel mogelijkheden er zijn om andere medicijnen en behandelingen te gebruiken en te ontwikkelen. Onderzoekers zijn al bezig met het verkennen van manieren waarop de ontstekingsremmende eigenschappen van reumamedicijnen gebruikt kunnen worden om kanker te behandelen. Ze stellen bijvoorbeeld voor om anakinra, canakinumab of sulfasalazine te gebruiken om de verspreiding van borstkanker naar de botten te voorkomen. Sommige mensen die ontstekingsremmende medicijnen zoals aspirine of ibuprofen gebruiken, krijgen minder snel kanker dan verwacht, vooral aan de dikke darm. Verder onderzoek kan zorgen voor meer duidelijkheid over de relatie tussen ontstekingen en kanker.
EULAR en de EU Beating Cancer (BECA) Plan
Bewustzijn van het verband tussen reuma en kanker is een stap in de richting van een effectieve preventie van beide ziekten. Een speciale commissie van het Europees Parlement erkent dat mensen die lijden aan chronische ontstekingen, waaronder reuma, een hoger risico lopen om kwaadaardige aandoeningen te ontwikkelen. Ze roepen de Europese Commissie en de lidstaten op om het onderzoek naar de relatie tussen chronische ontsteking, kanker en reuma te stimuleren.
Ook EULAR roept de EU op om de nodige actie te ondernemen en verder onderzoek te doen naar deze relatie. Maar ook naar hoe de behandeling en preventie van reuma, kanker kan voorkomen.
Mijn reumatoloog informeerde mij over screening op kanker
Toen Souzi Makri, voorzitter van de EULAR PARE-commissie, de diagnose ankyloserende spondylitis kreeg, was ze zich niet bewust van de correlatie met een hoger risico op kanker. Het zou haar ook ontregeld hebben om deze informatie op hetzelfde moment te krijgen als haar reumadiagnose. Maar toen haar behandelplan eenmaal was vastgesteld, raadde haar reumatoloog Souzi sterk aan om gebruik te maken van screeningsprogramma’s. Zodat als er zich kanker zou ontwikkelen, het vroeg zou worden opgemerkt. Souzi vindt het belangrijk dat mensen met reuma op een gevoelige manier informatie krijgen over dit risico en dat ze zo actief kunnen bijdragen aan hun welzijn.
Over EULAR
EULAR (European Alliance of Associations for Rheumatology) is de Europese koepelorganisatie van de reumatologie. De Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland (RZN) is namens Nederland lid van de patiëntentak van EULAR (EULAR-PARE). Door het geven van voorlichting en het ondersteunen van onderzoek wil EULAR reuma helpen voorkomen, genezen en beter behandelbaar maken. Met als doel een betere kwaliteit van leven voor mensen met reuma.
