Axiale spondyloartritis – klachten
Huisarts
Als je ziek wordt of klachten hebt, die maar niet weggaan, dan ga je naar de huisarts. Je huisarts is de eerste medische behandelaar om je klachten te behandelen. Lukt het niet om je klachten goed te behandelen en wordt je niet beter, dan zal de huisarts samen met jou kijken naar verdere behandeling. Je huisarts kan je doorsturen naar de reumatoloog of een andere dokter in het ziekenhuis of een kliniek en naar de fysiotherapeut of een oefentherapeut.
Klachten, die je kunt hebben bij axiale spondyloartritis (axiale SpA) of de mengvorm
• een gewrichtsontsteking.
Bij een gewrichtsontsteking heb je de volgende klachten: een ontstoken gewricht doet pijn, is gezwollen, is stijf en kun je minder goed bewegen. Een gewricht is een verbinding tussen twee botten, waardoor beweging mogelijk is, bijvoorbeeld je kniegewricht. Je hebt bij axiale SpA meestal pijn en stijfheid rond je heupen en je billen, in je (lage) rug, soms in je nek en bij een ontstoken borstbeen soms een benauwd gevoel en pijn op je borst.
• ontstekingen in de SI-gewrichten van je bekken en in je wervelkolom (ruggengraat).
– Je hebt vooral ’s nachts en ’s ochtends door de ontstekingen last van pijn en stijfheid in je rug. Uiteindelijk kunnen de botdelen in je SI-(sacro-iliacale)gewrichten en die in de wervelkolom (ruggengraat) door de ziekte aan elkaar vergroeien (ankylose). Daardoor verstijft je rug, vaak in een kromme, voorovergebogen houding of je gaat juist heel erg rechtop lopen, zodat je je niet meer voorover kunt buigen. Als (bijna) alle wervels met elkaar vergroeid zijn, wordt dit ook wel ‘bamboo spine of bamboerug‘ genoemd. Door de verminderde mobiliteit van je wervelkolom (ruggengraat) heb je problemen in je dagelijkse functioneren. Rijden in een auto of te lang staan of zitten kan zeer pijnlijk zijn.
• ontstekingen in je nekwervels.
– Je kunt je nek steeds minder goed bewegen door de ontstekingen in de nekwervels. Door de ontstekingen kunnen je nekwervels uiteindelijk met elkaar vergroeien (ankylose), zodat je je stijve nek niet meer kunt buigen.
• ontstekingen in je borstkas, je schouders, je armen en je benen.
Je kunt ontstekingen in de gewrichten van je borstkas krijgen, die zorgen voor benauwdheid en pijn. Soms heb je last van ontstekingen in de gewrichten van je schouders, armen, benen, knieën, enkels, handen of voeten. In je armen in de ellebogen en de kleine gewrichten in je vingers. In je benen in de knieën, enkels en de kleine gewrichten in je tenen.
• last van pijn en stijfheid in je bekken en bovenbeen.
– Je hebt last van pijn en stijfheid in je bekken (lage rug). Je hebt er vooral in de ochtend bij het opstaan last van en als je lange tijd in dezelfde houding zit. De rugpijn zit meestal aan één kant, soms links, dan weer rechts. De klachten lijken in het begin op een hernia met een uitstralende pijn naar het been.
– Je kunt pijnklachten aan de achterkant van je bovenbeen hebben. Deze pijnklachten voel je afwisselend in je linker-, dan weer in je rechterbeen. De pijn en stijfheid worden minder, wanneer je gaat bewegen, maar het helpt niet om lange tijd stil te zitten of te gaan liggen.
– Je kunt door de ontstekingen chronische pijn en stijfheid rond je heupen en je billen hebben.
• last van peesontstekingen.
Je kunt ontstekingen in de pezen en aanhechtingsplaatsen van de pezen aan je botten krijgen, bijvoorbeeld in je achillespees. Als je lang in dezelfde houding zit of ligt, dan verergert, vooral ’s ochtends, de pijn en stijfheid. De pijn neemt af bij beweging of bijvoorbeeld door het nemen van een warme douche.
• last van oogontstekingen.
Je kunt vaker uveïtis krijgen. Uveïtis is een ontsteking van de iris of het regenboogvlies van je oog. Door de ontsteking van het regenboogvlies is het oog rood, pijnlijk, traant, kan slecht tegen licht en je ziet soms wazig. De ontsteking beschadigt je oog meestal niet, als het op tijd behandeld wordt, maar kan wel een aantal keren terugkomen. Het ophangingssysteem van je ooglens kan ook ontstoken raken (irisontsteking of iridocyclitis). In ongeveer de helft van de gevallen wordt geen oorzaak gevonden.
• last van darmontstekingen en enteropathische artritis (EnA).
Met axiale SpA heb je opvallend vaak last van een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Bij darmklachten heb je buikpijn, langdurig dunne ontlasting of soms bloed bij je ontlasting. Als je de factor HLA-B27 in je bloed hebt, dan heb je meer kans op enteropathische artritis (EnA), dan als je deze factor niet hebt. Bij EnA heb je een inflammatoire darmaandoening (IBD) met als meest voorkomende vormen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. De oorzaak van enteropathische artritis is onduidelijk. De klachten zijn wisselend in duur en hevigheid.
• last van huidklachten.
Je kunt psoriasis krijgen. Dat is een niet-besmettelijke, chronische ziekte met een versnelde deling van de cellen en verminderde rijping van de hoorncellen op bepaalde plaatsen in je opperhuid. De hoorncellen rijpen niet normaal uit en daardoor is ook het afschilferen van je hoorncellen verstoord. Hierdoor is er op bepaalde plaatsen in je huid een sterke nieuwe aanmaak van huidcellen met een schubbige schilfervorming. Je kunt schilferende rode en witte vlekken op de huid van je ellebogen, knieën, hoofdhuid, navel, handpalmen, voetzolen, bilnaad of huidplooien krijgen (psoriasis vulgaris). Of je krijgt putjes in en een bruine verkleuring onder je nagels (psoriasis unguum).
• last van duizeligheid.
• last van gewichtsverlies.
• last van zweten, als je slaapt.
• last van vermoeidheid.
Je hebt last van een invaliderende vermoeidheid. Deze vermoeidheid is anders dan een gewone vermoeidheid na bijvoorbeeld het sporten. Je vermoeidheid kan een direct gevolg van je ziekte zijn, maar ook een bijwerking van de medicijnen die je gebruikt. Je kunt overdag ook moe zijn, als pijn je ’s nachts uit je slaap houdt.
• een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Je hebt een groter risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Als je last hebt van een hoge bloeddruk, diabetes, een hoog cholesterolgehalte en aderverkalking, dan kunnen je bloedvaten vernauwen. Je loopt dan meer kans op een angina pectoris, een hartaanval of een beroerte. Je kunt ook een ontsteking aan de aortaklep in je hart krijgen.
• osteoporose.
Je kunt botontkalking (osteoporose) krijgen. Botontkalking verhoogt het risico op wervelbreuken en wervelinzakkingen door de broze botten.
Meer informatie axiale SpA (spondyloartritis)
Reade Revalidatie & Reumatologie I Spondyloartritis I https://youtu.be/6vfQams4KJs?si=mRGm7Ty0znadd16O
Reade Revalidatie & Reumatologie I Voorlichtingsfilm over Bechterew I https://youtu.be/H1iImzwVRxw?si=ECbtV4PVM9OV5Tpi
Schooltv.nl I Rug en wervels I https://schooltv.nl/video/de-rug-er-zit-vering-in-je-rug/
ReumaZorg Nederland – Webinar Axiale en Perifere SpA I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar Ontstekingsreuma en risico op hart- en vaatziekten I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2022/
PfizerBelgium – Wat is spondylitis ankylosans of ziekte van Bechterew? I https://www.youtube.com/watch?v=TZLXdtNrrrg
PfizerBelgium – Hoe ontstaat chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=Anb6e113lm8
PfizerBelgium – Wat zijn de diagnostische tools voor chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=cKXOVA7d4Qo
PfizerBelgium – Wat zijn de behandelingsstrategieën voor chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=OnZkscDE2k0
PfizerBelgium – Welke invloed heeft chronische artritis op mijn dagelijks leven? I https://www.youtube.com/watch?v=6xYfm_CKYC4
PfizerBelgium – Welke sport kan ik doen met mijn chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=kceSb8_sJI0
PfizerBelgium – Vaccinatie en chronische artritis I https://www.youtube.com/watch?v=6ZUEopVfSg8
Arthritis Foundation – Axial Spondyloarthritis: Diagnosis I https://youtu.be/dkcuo8mX-4g?si=hXFLZObXJvtYyTtW
Arthritis Foundation – Axial Spondyloarthritis: Nutrition & Exercise I https://youtu.be/9Zpw6RbckGA?si=QglQFDlZrDi9Od_u
Arthritis Foundation – Axial Spondyloarthritis: Treatment I https://youtu.be/0v6hX2ZaOZk?si=7pLso5vwd_y8FkFQ
Arthritis Foundation – Axial Spondyloarthritis: Emotional Health & Wellbeing I https://youtu.be/surmMddVED0?si=Hzzq3YWLI5zsJ8-4
Arthritis Foundation – Axial Spondyloarthritis: Shared Decision-Making I https://youtu.be/rcPTsqyTigA?si=h9h86T7z_vpxw_fU
Seminars in Arthritis and Rheumatism – Interview with Dr. Sinead Maguire: Pregnancy and Axial Spondyloarthritis I https://youtu.be/9Bbxs54uj_0?si=Z6w1GsYR-xSaAgj7
Osmosis from Elsevier – Ankylosing spondylitis – causes, symptoms, diagnosis, treatment, pathology I https://youtu.be/XJZUUgrpFoo?si=IlH6aKYQFAA0waoB
Panlar – WEBINAR – ASAS-EULAR New and Old Treatment in axial Spondyloarthritis I https://youtu.be/k0MPAS7qO9k?si=6_Zf8xE1gnLkJBs0
MCLeeuwarden – Meedoevideo rek- en strekoefeningen bij axiale spondylartropathie I https://youtu.be/Qh7uzQd2jCo?si=vPx_oEAoY1crgiPh
National Axial Spondyloarthritis Society – What is AS? I https://youtu.be/Tfoivx6Sgtc?si=UmLfKtrg1IpkZHhz
National Axial Spondyloarthritis Society – Women and axial SpA: Gender Inequalities I https://youtu.be/Pv-Z8-q1P7I?si=4IGRM-YLARcxLuaQ
National Axial Spondyloarthritis Society – Mind the emotional gap – managing the emotional impact of living with axial SpA I https://youtu.be/5AgWFz8GBuY?si=QSI186K0bwz-JgbN
National Axial Spondyloarthritis Society – Axial Spondyloarthritis – Not just back pain I https://youtu.be/oNi5e5RCfrs?si=DN-Me9uXls4XTmbs
National Axial Spondyloarthritis Society – Nadine’s story I https://youtu.be/SAoPUR-HnpA?si=SRzE7g2HSaxRYdIr
National Axial Spondyloarthritis Society – Steve’s story of a 30 year wait for axial SpA diagnosis (Act on axial SpA) I https://youtu.be/BKye9YJTKF0?si=YPyNdi1PlcPByIZs
National Axial Spondyloarthritis Society – Bethany’s story of the wait for an axial SpA diagnosis. (Act on axial SpA) I https://youtu.be/iHFzUEdkQC8?si=IIodt75CGVJv9Zxj
National Axial Spondyloarthritis Society – Paul’s story – ankylosing spondylitis (axial spondyloarthritis) I https://youtu.be/GDVRUt9p5KU?si=LcHjEVfuQQpi2B0S
National Axial Spondyloarthritis Society – Ben shares his experiences of managing his axial SpA flares: Your SpAce I https://youtu.be/j0M6poOSp2A?si=-xjfuv3wEC4MRBDZ
National Axial Spondyloarthritis Society – Why does axial SpA cause fatigue and what can you do to help? Your SpAce I https://youtu.be/rfhp7qGAvNA?si=aSHd2SSufXg8stLk
National Axial Spondyloarthritis Society – What does axial spondyloarthritis have to do with the skin? Psoriasis Association explain I https://youtu.be/Jp1lS6SqHSA?si=mcxgLBFlPLFpj1JC
National Axial Spondyloarthritis Society – What has the gut got to do with axial spondyloarthritis? Crohn’s and Colitis UK explain I https://youtu.be/qpDF5G-FYOs?si=P774d0ty4v54HYzA
National Axial Spondyloarthritis Society – Osteoporosis and axial spondyloarthritis top tips with Sarah Leyland, Royal Osteoporosis Society I https://youtu.be/wHipTNnapk8?si=0upA-qWbMs0zNcTt
ReumaNet – Webinar: Crohn en colitis ulcerosa bij SpA I https://youtu.be/8SkDBn8Hg_E?si=oAsVefCgXq1dH43T
National Axial Spondyloarthritis Society – Managing Ankylosing Spondylitis: leaving room for your golf balls I https://youtu.be/wVlQIQO6-aA
National Axial Spondyloarthritis Society – Mel’s story of getting an axial SpA diagnosis (Act on axial SpA) I https://youtu.be/bJBjAOUTaQE?si=xXZR6Q6Kj-J5eyQI
National Axial Spondyloarthritis Society – Ankylosing Spondylitis (axial spondyloarthritis) AS Coping with fatigue and flares I https://youtu.be/qOGn-KSAcTU?si=Is-EsJ0JpfZ2-SUY
National Axial Spondyloarthritis Society – Top Tips for Living Well With Ankylosing Spondylitis I https://youtu.be/9dNIX6y-G-A
Novartis – More than just back pain, what is Axial Spondyloarthritis (axSpA)? I https://youtu.be/iN2EiKKKJss?si=5N9rDIkUGq0vhv9e
Novartis – Living with AS: A Patient Perspective I https://youtu.be/tnRcZ-t1D98
Novartis – Living with ankylosing spondylitis: Pierre’s perspective I https://youtu.be/Zkhmud27zH0
CreakyJoints – Her Bizarre Symptoms Were Actually Ankylosing Spondylitis | Hannah’s Story I https://youtu.be/ALX7u7dApmc?si=aUw0ayt6C2HscX8e
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Werk I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar Rouw en aanvaarding I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
ReumaZorg Nederland – Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Gezond eten en leven I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Lekker bewegen; je kan het! I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Chronisch ziek en Intimiteit I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en mentale gezondheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en chronische pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
Webinar Axiale en Perifere SpA. Het verschil heeft te maken met de plek of plekken in het lichaam, waar de ontsteking voorkomt. Wanneer de ontstekingen in de rug ontstaan, noemen we dit axiale SpA. Als bijvoorbeeld in de knieën en/of de handen een ontsteking voorkomt, spreken we van perifere SpA. Floris van Gaalen, reumatoloog in het Leids Universitair Medisch Centrum, vertelde over axiale en perifere SpA.
Webinar Ontstekingsreuma en risico op hart- en vaatziekten. Bij ontstekingsreuma, zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis (RA), Axiale SpA of artritis psoriatica, loop je meer risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Het is dan ook belangrijk om jezelf periodiek goed te laten screenen op dit risico. Waarom is het belangrijk dit risico in de gaten te houden? En hoe verloopt een screening op hart- en vaatziekten? Professor Mike Nurmohamed legde dit uit.