Artrose – klachten

Huisarts

Als je ziek wordt of klachten hebt, die maar niet weggaan, dan ga je naar de huisarts. Je huisarts is de eerste medische behandelaar om je klachten te behandelen. Lukt het niet om je klachten goed te behandelen en wordt je niet beter, dan zal de huisarts samen met jou kijken naar verdere behandeling. Je huisarts kan je doorsturen naar de reumatoloog of een orthopeed in het ziekenhuis of een kliniek en naar de fysiotherapeut, oefentherapeut of ergotherapeut.

Artrose gewrichtsklachten

Bij artrose is je gehele gewricht (bijvoorbeeld in je knie of heup) betrokken. Een gewricht is een verbinding tussen twee botten, waardoor beweging mogelijk is, bijvoorbeeld je kniegewricht. De afbraak van het laagje kraakbeen op de uiteinden van de botten en de vervorming van het dragende bot zorgen niet altijd meteen voor klachten. Je kunt dus artrose hebben, maar daar pas veel later last van krijgen door pijn en stijfheid. Artrose zorgt voor:
• afbraak van je kraakbeen. Kraakbeen is een beschermend laagje op het uiteinde van een bot in een gewricht. Als de laagjes kraakbeen dunner en zachter worden, brokkelen ze af. Als het kraakbeen volledig weg is, schuren de botten in je gewricht tegen elkaar aan.
• ontstaan van osteofyten. Osteofyten zijn benige uitsteeksels of knobbels aan de randen van het onderliggende dragende bot in je gewricht. Ze ontstaan door het tegen elkaar aan schuren van de botten in je gewricht.
• verbreding van het onderliggende dragende bot. De osteofyten zorgen voor een onregelmatig botoppervlak, waardoor er een verdikking en verbreding ontstaat van het onderliggende dragende bot in het gewricht. 
• pijn en stijfheid. De osteofyten rekken het botvlies op en irriteren het gewrichtskapsel, dat kan ontsteken. Ook kunnen de slijmbeurzen rondom het gewricht ontstoken raken. Door de ontstekingen komt er veel synoviaal vocht in je gewricht. Het gewricht wordt warm, dik, stijf, pijnlijk en soms rood. 
• uiteindelijk een functiebeperking. Je kunt je gewricht dan bijna niet meer bewegen of goed gebruiken.

Gewrichten

Soms blijft de artrose beperkt tot één gewricht, maar je kunt ook artrose in twee of meer gewrichten krijgen.
• Artrose in hand en pols
Bij artrose in je hand (vingers) en je pols wordt het gewricht warm en dik. Bij je hand ontstaan er knobbeltjes (de noduli van Heberden) bij de uiteinden van je vingers. Deze knobbeltjes ontstaan binnen enkele weken, kunnen pijn doen en soms rood zijn. Als deze knobbeltjes er eenmaal zijn, blijven je klachten vaak stabiel. Na verloop van tijd kan de stand van de botjes en gewrichten in je pols en hand veranderen, waardoor bijvoorbeeld je vingers scheef komen te staan.
• Artrose in nek en rug
Bij artrose in je nek en rug (wervelkolom) krijg je verlies van kracht, tintelingen in arm, hand, been of voet en kunnen je zenuwen bekneld raken. Als de osteofyten aan de randen van het bot in de gewrichten in nek of rug op de zenuwwortels drukken, ontstaat er een zenuwprikkeling door een hernia. Als dat lang duurt, kan de functie van je beknelde zenuw uitvallen en krijg je krachtsverlies en/of tintelingen in je arm, hand, been of voet. Bij artrose in je wervelkolom (rug) kun je last krijgen van gevoelloosheid (wegvallen van prikkels), zodat je bijvoorbeeld je blaas niet meer voelt als je moet plassen. Uiteindelijk kan de stand van je botten veranderen en kunnen je wervelkolom (rug) en nek in een voorwaartse, achterwaartse of zijdelingse scheefstand gaan staan.
• Artrose in de heup
Bij artrose in je heup nemen je klachten in de loop van de jaren langzaam toe met pijn in de lies bij het lopen en  een toenemende stijfheid. Je klachten kunnen erger worden als je een verkeerde of een niet ontspannen lig- of zithouding hebt, als je slaapt of in een stoel zit. Je klachten worden ook erger bij het bukken, zwaar tillen, te lang staan of lopen. Soms kun je nog maar korte stukjes lopen. Uiteindelijk kan de stand van je gewricht veranderen en ontstaat er een verschil in lengte tussen je beide benen.
• Artrose in de knie
Bij artrose in je knie worden je klachten langzaam erger met af en toe ontstekingen en een verdere beschadiging van je kraakbeen. Er kan in je gewricht een stukje bot afbreken, dat los komt te liggen. Een stukje afgebroken bot kan op een gegeven moment klem gaan zitten, waardoor het gewricht ‘op slot’ gaat. Uiteindelijk kan de stand van je gewricht veranderen, waardoor je bijvoorbeeld O-benen of X-benen krijgt.
• Artrose in de enkel en voet
Bij artrose in de enkel en voet krijg je steeds meer pijn door de belasting ervan door bijvoorbeeld hurken, gebruik van verkeerde schoenen, ontstane voetafwijkingen, te lang lopen en lopen op een oneffen ondergrond. In je enkel krijg je gewrichtsontstekingen, waardoor het gewricht meer pijn gaat doen en warm, dik en soms rood wordt. Uiteindelijk kan de stand van je gewricht veranderen, waardoor bijvoorbeeld je enkel naar binnen of naar buiten gedraaid gaat staan.

Klachten, die je kunt hebben bij artrose

• Slechte bewegelijkheid
Je bewegelijkheid wordt bepaald door het gewricht, waarin je artrose hebt. Je kunt ook minder gaan bewegen door de pijn en stijfheid, die je hebt. Daardoor kunnen de spieren en pezen rondom het gewricht langzaam minder sterk worden en verliest het gewricht zijn stevigheid en stabiliteit. De pijn en de instabiliteit, bij bijvoorbeeld het kniegewricht, vergroten de kans om te vallen, wat je weer een onzeker gevoel geeft en wat weer leidt tot vallen bij het lopen.
• Pijn
Er zijn bij artrose verschillende soorten pijn:
– Startpijn: dat is de pijn, die je voelt als je na een periode van rust (zitten, staan of liggen) weer in beweging komt.
– Pijn bij bewegen en belasten: als je je gewricht meer gaat gebruiken of belasten, dan heb je last van pijn, die vaak geleidelijk ontstaat. De pijn verergert meestal in de loop van de dag. Je kunt ook juist de nacht of dag na veel inspanning last van een verergerde pijn hebben. Als de artrose toeneemt, kun je ook last van pijn hebben, als je rust of slaapt.
– Pijn bij gewrichtsontstekingen: je kunt meer last van pijn hebben, als een gewricht met artrose verder ontstoken raakt. Je gewricht is dan vaak warm, licht gezwollen en kan soms een beetje rood worden.
• Stijfheid
Je hebt last van stijfheid van je gewricht, vooral bij het opstaan in de ochtend of als je overdag lang in dezelfde houding zit. Er is bij artrose sprake van verschillende soorten stijfheid:
– Startstijfheid: als je bijvoorbeeld lang in eenzelfde houding hebt gezeten, ben je voor een korte tijd stijf als je weer in beweging komt. De startstijfheid verdwijnt door beweging.
– Ochtendstijfheid: je hebt ’s morgens op bij het opstaan last van ochtendstijfheid en deze is meestal binnen een half uur weer weg.
– Stijfheid door een bewegingsbeperking: je kunt vaak minder goed bewegen door pijn, stijfheid en veranderingen in het gewricht. Daarbij kun je bijvoorbeeld je nek of wervelkolom (rug) moeilijk draaien, je voet niet goed afwikkelen, je knie niet volledig buigen of strekken en geen schoenen met hoge hakken dragen.
• Veranderde lichaamshouding
Als je artrose verergert, kan dat de stand van je botten ten opzichte van elkaar veranderen. Er ontstaan houdingsafwijkingen. De stand van je botten verandert, omdat je knieën bijvoorbeeld meer naar buiten of meer naar binnen gedraaid gaan staan. Deze verandering in lichaamshouding beïnvloedt vaak ook hoe je je andere gewrichten, pezen en spieren belast. Na verloop van tijd kunnen de spieren en pezen rondom je gewricht met artrose slapper worden en verliest het gewricht zijn stevigheid en stabiliteit. Instabiliteit van je gewricht kan leiden tot een overbelasting van het gewrichtskapsel en tot het overstrekken van je gewrichtsbanden. Dat kan weer leiden tot een valpartij.
• Krakend geluid
Soms maken je gewrichten een krakend geluid bij het bewegen. Het krakende geluid kan ontstaan door de verandering in structuur van je kraakbeen of het onderliggende bot. Het kraken hoeft niet schadelijk te zijn. Bij het in beweging zijn, maken gezonde gewrichten soms ook krakende of knakkende geluiden, die niets met artrose te maken hebben.

Meer informatie artrose

Reade I Artrose I https://youtu.be/hyeWNgP-SFE
Juf Danielle – Artrose en Reumatoïde Artritis I https://youtu.be/NhMe3_3Q_jM?si=rnK9ne6y2V_UBG0R
Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda – Artrose HD, thuisarts.nl I https://youtu.be/Mi5YH5DHdpk?si=qyuvUqBuSIUeLQ9R
Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda – Artroseknie, thuisarts.nl I https://youtu.be/Bb766vrK5i4?si=_bDkK4epTYg-s9SB
Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda – Artroseknie en oefeningen, thuisarts.nl I https://youtu.be/LQfu-03svB4?si=wjf5jvUsmPsTjoMp
Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda – Knieoefeningen, thuisarts.nl I https://youtu.be/4NvpjUGp31I?si=FCZWOntxZZbJqoh3
Huisartsencentrum Klein Iterson Gouda – Artroseknie en bewegen, thuisarts.nl I https://youtu.be/dNF_u3oEsc8?si=d-dvMpmozDjOd1bc
Zorgvoorbeweging – Animatie behandeling artrose I https://youtu.be/JXBFiKbmoNA?si=sZMf1cAiEVaOu-A4
KNGF Fysiotherapie – Wat is Artrose? I https://youtu.be/iy24LIdUY_8?si=o4JMnFK4Bamu4WNh
Sint Maartenskliniek – Artrose: ‘let’s frame it’ – Floris Lafeber I https://youtu.be/CLc3703R3jQ?si=tth9gVOtdsN78ruH
Dr. H.J. Mencke I Artrose van de knie I https://youtu.be/PvpI3M_Bb1A
ReumaZorg Nederland – Webinar Knieartrose en operatieve ingrepen I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
ReumaZorg Nederland – Webinar over Artrose I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
Tramedico BV – Artrose: Interview met arts en patiënt I https://youtu.be/LOY_ZdRGu2w?si=WarLr0tz8slCFLCa
Kniecare – Wat zijn de symptomen bij knieartrose? Welke criteria voor artrose in de knie I https://youtu.be/Ay-RWd7btJk?si=Mewdv2NTijUgN-yX
Schooltv I Kniegewricht I https://schooltv.nl/video/kniegewricht-pas-op-je-knie-kan-alleen-buigen-en-strekken/
Schooltv I Heupgewricht I https://schooltv.nl/video/heupgewricht-met-het-kogelgewricht-kun-je-vele-kanten-op/
UMC Utrecht – Uitleg behandeling artrose distractie, Mobility Clinic I https://youtu.be/aUoW1UsAkw8?si=btDMLitPwxiQlg6W
Geneesmiddelen bij Artrose – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/u4811qpNuTA?si=XoQc0tqaCAVRJhcp

Osmosis I Osteoarthritis – causes, symptoms, diagnosis, treatment & pathology I https://youtu.be/sUOlmI-naFs?si=VyfrHpECoayVCBCW
Regenerative Health Education I What is Osteoarthritis – A short Introduction I https://youtu.be/sUOlmI-naFs?si=ZJL3StFqRrmz9sFU
What is Osteoarthritis? – HealthSketch I https://youtu.be/EYthXscYkxQ?si=c5Ei_hOhU5Sp2i40
Knee Cartilage Damage – Docteur Paillard – Chirurgie Orthopedique Paris I https://youtu.be/zosUL2-1FfE?si=4XM0NrZRnIydjxFy
Understanding Osteoarthritis – Zero To Finals I https://youtu.be/CYTGpcPz3dg?si=AIDZ-Dot9rhk0V6W
Mechanisms in Medicine I The Pathological Processes Leading to Persistence and Destructiveness of Synovitis I https://youtu.be/-9Bj8g22qCs?si=8etpP97WFW7vfAOA

ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Werk I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar Rouw en aanvaarding I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
ReumaZorg Nederland – Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Gezond eten en leven I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Lekker bewegen; je kan het! I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Chronisch ziek en Intimiteit I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en mentale gezondheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en chronische pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/

Webinar Knieartrose en operatieve ingrepen. Artrose is een veelvoorkomende vorm van reuma die in Nederland meer dan 1,4 miljoen mensen treft. Wanneer verandering van je leefstijl, fysiotherapie of pijnstilling niet voldoende helpen tegen je artrose, kan een operatie een volgende optie zijn. Maar welke operatieve mogelijkheden zijn er bij knieartrose? Wat zijn de voor- en nadelen van verschillende behandelingen? Dr. Roel Custers vertelde over verschillende behandelopties. Hij is werkzaam als orthopedisch chirurg en klinisch onderzoeker in het Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Webinar over Artrose. Het is een van de meest voorkomende reumatische aandoeningen in Nederland. In 2019 hadden in totaal bijna 1,5 miljoen mensen last van artrose. Maar wat is nou precies artrose? Welke behandelopties zijn er mogelijk? Dr. Erwin van Spil was te gast tijdens het webinar Artrose op 16 januari 2021. Erwin is reumatoloog bij het Dijklander Ziekenhuis en doet onderzoek naar artrose i.s.m het UMC Utrecht en het Erasmus MC.