Artritis psoriatica – oorzaak
Oorzaak artritis psoriatica
We kennen de oorzaak van artritis psoriatica nog niet. Als je artritis psoriatica krijgt, ontstaan er ontstekingen in je gewrichten, pezen en de wervelkolom. De ernst van je ziekte wisselt sterk van relatief milde tot zeer actieve ontstekingen, die kunnen leiden tot beschadiging van je gewrichten. Soms is maar één gewricht ontstoken, dan weer twee of meer gewrichten. De ontstekingen zitten meestal in:
• je kleine gewrichten (handen en voeten). Je vingers en tenen kunnen er als een ‘worstje’ uitzien (dactylitis).
• in je grote gewrichten (elleboog, heup of knie).
• in de distale gewrichten van je vingers en tenen.
• in de gewrichten in je wervelkolom (ruggengraat).
• in de SI-(sacro-iliacale)gewrichten in je bekken (heup).
• in de peesaanhechtingen aan de botten, bijvoorbeeld in de achillespees of waar je ribben vastzitten aan je borstkas.
Auto-immuunziekte
Artritis psoriatica is een auto-immuunziekte. Je afweersysteem (immuunsysteem) beschermt je dagelijks tegen ziekteverwekkers. Ziekteverwekkers zijn bijvoorbeeld bacteriën, virussen, schimmels of parasieten. Je afweersysteem bestaat uit een grote groep verschillende cellen en eiwitten. Deze cellen en eiwitten ruimen de infecties en dode celresten op. Een goed werkend afweersysteem moet dus infecties en dode celresten kunnen herkennen. Als je afweersysteem infecties opruimt, krijg je ontstekingsverschijnselen, zoals koorts, zwellingen, roodheid, pijn of een grieperig gevoel. Het opruimen van je dode celresten in je lichaam gebeurt iedere dag. Daar merk je meestal niets van.
Een auto-immuunziekte ontstaat als er bij het opruimen van dode celresten en infecties iets verkeerd gaat. Je afweersysteem wordt ontregeld, waardoor je afweersysteem denkt dat je dode celresten en goede lichaamseigen cellen gevaarlijke indringers zijn. Je afweersysteem wil die indringers verdrijven. Hierdoor komen bepaalde stoffen vrij, waardoor er ontstekingen ontstaan in je gewrichten, pezen, spieren of organen. Je afweersysteem keert zich als het ware tegen je eigen lichaam.
Artritis psoriatica (PsA)
• Artritis psoriatica is een combinatie van ontstekingsreuma en de huidziekte psoriasis. Je kunt dus klachten aan je huid hebben én klachten door gewrichtsontstekingen. Soms beginnen de gewrichtsontstekingen van artritis psoriatica eerder dan de psoriasisklachten (huidlaesies), maar het kan ook omgekeerd zijn.
• Artritis psoriatica is ook een vorm van spondyloartritis (SpA). Spondyloartritis (SpA) is een verzamelnaam voor een groep reumatische aandoeningen met een aantal gemeenschappelijke kenmerken, zoals ontstekingen in de wervelkolom, in het bekken en in de gewrichten van de armen of benen. Artritis psoriatica is een vorm van perifere spondyloartritis, waarbij vaak de grote gewrichten in je armen of benen ontsteken.
Psoriasis
Psoriasis is een erfelijke, niet-besmettelijke, chronische auto-immuunziekte met een versnelde deling van de cellen en verminderde rijping van de hoorncellen op bepaalde plaatsen in je opperhuid. De hoorncellen rijpen niet normaal uit en daardoor is ook het afschilferen van je hoorncellen verstoord. Hierdoor is er op bepaalde plaatsen in je huid een sterke nieuwe aanmaak van huidcellen met een schubbige schilfervorming. Je kunt schilferende rode en witte vlekken op de huid van je ellenbogen, knieën, hoofdhuid, navel, handpalmen, voetzolen, bilnaad of in de huidplooien krijgen (psoriasis vulgaris). Of je krijgt putjes in en een bruine verkleuring onder je nagels (psoriasis unguum).
Erfelijkheid
Ongeveer 15% van de mensen met psoriasis krijgt artritis psoriatica. Je kunt ook artritis psoriatica krijgen als je zelf geen psoriasis hebt, maar wel familieleden met psoriasis. Ongeveer 40% van de mensen met artritis psoriatica heeft een familielid met psoriasis of een andere vorm van artritis.
Artritis psoriatica komt vaker voor bij meerdere mensen binnen een familie. Als je de ziekte hebt, is het mogelijk dat je kinderen het ook krijgen, maar dat hoeft niet. Je kunt namelijk ook een genetische aanleg voor artritis psoriatica hebben, maar de ziekte niet krijgen.
Leeftijd
Artritis psoriatica komt even vaak bij mannen voor als bij vrouwen. De ziekte begint vaak tussen je 20e en 30e levensjaar. Meestal start artritis psoriatica met huidklachten (psoriasis), maar soms krijg je eerst de gewrichtsklachten, voordat je last van je huid krijgt.
Meer informatie artritis psoriatica
Artritis psoriatica
Reade – Artritis psoriatica I https://youtu.be/737FuZN76A4?si=NxUPpsHZa0ObjnCb
Reade – Leefstijl bij Artritis I https://youtu.be/ql6LRCbgNA4?si=_6w3gc5JVtL4pKGd
Máxima Medisch Centrum – Informatievideo over Artritis psoriatica I https://vimeo.com/738279440
Máxima Medisch Centrum – Informatievideo over behandeling bij Reumatoïde Artritis en Artritis psoriatica I https://vimeo.com/743043482
ReumaZorg Nederland – Webinar Ontstekingsreuma en risico op hart- en vaatziekten I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2022/
Sint Maartenskliniek – Mark Wenink – Artritis Psoriatica: de verborgen problemen I https://youtu.be/2botqS–8Oo?si=zkBRi9TAQl1tJgwT
ReumaNet – Podcast ReumaNet: Psoriasis Artritis I https://youtu.be/-8-hT2juThg?si=fvnLt7VMFMdmVbrx
ReumaNet – ReumaCafé webinar: Psoriasis en Psoriasis Artritis: Korte metten met misverstanden I https://youtu.be/h44hlkSd4l0?si=wN9x3MyoxMo4mCZZ
UMC Utrecht – Artritis psoriatica: met wetenschap zorgen we voor de beste behandeling | UMC Utrecht I https://youtu.be/YoKx-ys2zZ0?si=31L7WIzTDYBQDHes
PfizerBelgium – Wat is psoriasisartritis? I https://www.youtube.com/watch?v=EvH8z8zLJY8
PfizerBelgium – Hoe ontstaat chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=Anb6e113lm8
PfizerBelgium – Wat zijn de diagnostische tools voor chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=cKXOVA7d4Qo
PfizerBelgium – Wat zijn de behandelingsstrategieën voor chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=OnZkscDE2k0
PfizerBelgium – Welke invloed heeft chronische artritis op mijn dagelijks leven? I https://www.youtube.com/watch?v=6xYfm_CKYC4
PfizerBelgium – Welke sport kan ik doen met mijn chronische artritis? I https://www.youtube.com/watch?v=kceSb8_sJI0
PfizerBelgium – Vaccinatie en chronische artritis I https://www.youtube.com/watch?v=6ZUEopVfSg8
Johns Hopkins Rheumatology – Psoriatic Arthritis Overview I https://youtu.be/1YtWOsw44xY?si=iwnXG0xY5xFu3h-M
Johns Hopkins Rheumatology – Psoriatic Arthritis Signs and Symptoms I https://youtu.be/F8Rks19iY6k?si=rMBMlHKjTGAum_Fm
Johns Hopkins Rheumatology – Psoriatic Arthritis Diagnosis I https://youtu.be/yDCT3OYyTW8?si=2w887VhmfaovpxWE
Johns Hopkins Rheumatology – Psoriatic Arthritis Treatment I https://youtu.be/h3KzEaoAId8?si=B3PL0GKmAsev9HgR
Johns Hopkins Rheumatology – Psoriatic Arthritis – Lifestyle Options I https://youtu.be/J69TLJi5QVA?si=lXWzf4rMSsAbKeId
Johns Hopkins Rheumatology – Psoriatic Arthritis: A Discussion with a Patient I https://youtu.be/SDGtC2uieoY?si=YZaiopTl3XRP1JYh
Johns Hopkins Rheumatology – Can Complementary and Alternative Medicines be Beneficial in Treating Psoriatic Arthritis? I https://youtu.be/FAthWgBbD5Q?si=j_qIUNvP-DCbxBwC
Johns Hopkins Rheumatology – Preventing Anxiety and Depression when Living with Psoriasis and Psoriatic Arthritis I https://youtu.be/45q53P-B2xI?si=cTgZJ_jIec9srvVd
Johns Hopkins Rheumatology – Tips to Manage Sleep Related Issues in Psoriatic Arthritis I https://youtu.be/8t96UTVbREM?si=xEHwYOFl1xhQG2Eh
Johns Hopkins Rheumatology – Using Mind and Body Practices to Improve Day-to-Day Living with Psoriatic Arthritis I https://youtu.be/svoFoVoNBQk?si=dJ_2qa9g0itBhKsY
AmerraMedical – Psoriatic Arthritis – 3D Medical Animation I https://youtu.be/CvFNdHkwAk4?si=ma1S8WKIHKXcPnqy
Patient Education Library – Psoriatic Arthritis I https://www.ypo.education/rheumatology/psoriatic-arthritis-t169/video/
Zero To Finals – Psoriatic Arthritis I https://youtu.be/fQCU7rQbovk?si=ZRZsfroSaeNCHCnA
Afweersysteem
ReumaZorg Nederland – Afweersysteem I https://reumazorgnederland.nl/afweersysteem/
Nature video – Immunology in the skin I https://youtu.be/_VhcZTGv0CU?si=n6o0s7jgzKgh-mIR
Nature video – Psoriasis and beyond: targeting the IL-17 pathway I https://youtu.be/aYNgLQNpA6E?si=jQTJQkOoNhyEm-lm
Bindweefsel en gewrichten
ReumaZorg Nederland – Weefsels: bindweefsel I https://reumazorgnederland.nl/weefsels-bindweefsel/
ReumaZorg Nederland – Spier-skeletstelsel – gewrichten I https://reumazorgnederland.nl/spier-skeletstelsel-gewrichten/
Medvibe – Anatomie les 2: Bindweefsel I https://youtu.be/ntZp1nRUFk8?si=yimMB2dkDqirHkNz
Medvibe – Anatomie les 3: Osteologie I https://youtu.be/0AE9_vZqij8?si=ZgZVvn2X5PM8kWBU
Bioritology – Functies en bouw van het skelet/botten I https://youtu.be/DSDse3DV5OE?si=NefS3V1e8GAbUkIM
Medvibe – Anatomie les 4: Gewrichten I https://youtu.be/2YQ6EOeiQck?si=Mtqn7hKKRXyrNz_F
Bioritology – Soorten en bouw van gewrichten I https://youtu.be/_vduJjoPyCY?si=p20RaoZLnnO2w_ER
Bioritology – Botverbindingen – gewrichten, kraakbeen, vergroeien, naadverbinding I https://youtu.be/5IgqjPdMQzE?si=5qbfUPXmuXLUKRGL
Medicijnen
Sint Maartenskliniek – Methotrexaat I https://youtu.be/VYK5xYt-ORs?si=0Q8jziUdCEL67U-g
Sint Maartenskliniek – Prednisolon I https://youtu.be/KxEJhosLSQk?si=TJSCorz8o51mYyHP
Sint Maartenskliniek – Biologicals – Gek van geneesmiddelen I https://youtu.be/UPZAUHHBTq8?si=iBcn2_ldDuKmRT0Y
Máxima Medisch Centrum I Informatievideo over Methotrexaat I https://vimeo.com/738285021
Máxima Medisch Centrum I Informatievideo over BiologicalsI https://vimeo.com/743042721
Máxima Medisch Centrum I Informatievideo over JAK-remmersI https://vimeo.com/743043880
Overige onderwerpen
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Video over Reuma en Werk I https://reumazorgnederland.nl/videos-2021-2022/
ReumaZorg Nederland – Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Gezond eten en leven I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Lekker bewegen; je kan het! I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Chronisch ziek en Intimiteit I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en Vermoeidheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2023/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en mentale gezondheid I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Reuma en chronische pijn I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2020-2021/
ReumaZorg Nederland – Webinar Rouw en aanvaarding I https://reumazorgnederland.nl/webinars-2024/
ReumaZorg Nederland – Vaccinaties I https://reumazorgnederland.nl/vaccinatie/
ReumaNet – EULAR Richtlijnen rond levensstijladvies I https://youtu.be/bf9WRtr8QDA?si=rwQoVS9TTJ4IttJS
Webinar Ontstekingsreuma en risico op hart- en vaatziekten. Bij ontstekingsreuma, zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis (RA), Axiale SpA of artritis psoriatica, loop je meer risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Het is dan ook belangrijk om jezelf periodiek goed te laten screenen op dit risico. Waarom is het belangrijk dit risico in de gaten te houden? En hoe verloopt een screening op hart- en vaatziekten? Professor dr. Mike Nurmohamed legde dit uit.
Webinar Reuma en Vermoeidheid. Dr. Joke Vriezekolk, onderzoeker-psycholoog bij de Sint Maartenskliniek, vertelde op 13 februari 2023 wat vermoeidheid precies is, welke invloed vermoeidheid kan hebben op je leven, wat je er zelf tegen kunt doen en welke behandelmogelijkheden er bestaan om vermoeidheid tegen te gaan. Vermoeidheid bij reuma is meer dan alleen moe zijn. Het is een onvoorspelbare klacht die je ervan kan weerhouden alledaagse dingen te ondernemen. Als je je vaak vermoeid voelt, kan het daarom een grote invloed hebben op je leven.
Webinar Leven met medicijnen. Medicijnen kunnen helpen om reumaklachten te verminderen. Veel mensen met reuma hebben dan ook baat bij medicatie. Maar het is soms best lastig om medicijnen altijd goed te gebruiken, vooral als je langdurig medicatie gebruikt. Als je medicatie niet goed gebruikt, kan het effect ervan minder worden. Hoe je dat kunt voorkomen en waarom het belangrijk is om medicatie goed te gebruiken, vertelde Prof. dr. Bart van den Bemt. Hij is apotheker en medisch manager bij de Sint Maartenskliniek en onderzoeker bij het Radboudumc.
Webinar Vermoeidheid en omgaan met je energie. 69% van de mensen met reuma heeft dagelijks te maken met (extreme) vermoeidheid. Die vermoeidheid kan zo erg zijn dat het iemand beperkt in zijn of haar dagelijkse bezigheden. Het is dan ook belangrijk om je energie goed te verdelen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom organiseerde RZN samen met zelfstandig ergotherapeut Tinneke Claes een webinar over ‘vermoeidheid en omgaan met je energie’. Tinneke nam de deelnemers mee in het vinden van een goede balans in de dagelijkse activiteiten.
Webinar Reuma en chronische pijn. Eén van de grootste uitdagingen wanneer je reuma hebt. Waar komt het vandaan? Maar vooral, hoe kan je er zo goed mogelijk mee omgaan? De Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland organiseerde een webinar hierover m.m.v. professor dr. Rob Smeets, revalidatiearts bij CIR Revalidatie en onderzoeker en hoogleraar Revalidatiekunde aan het Medisch Universitair Centrum Maastricht.
Webinar Rouw en aanvaarding. Reuma is een ingrijpende en onvoorspelbare aandoening. Veel mensen met reuma vinden het lastig om hier mee om te gaan. Je gaat waarschijnlijk meerdere keren door een proces van verdriet, rouw en aanvaarding heen. Psychologe Tine van Ingelgem bespreekt niet alleen de uitdagende aspecten van het rouwproces, maar benadrukt ook, dat het doorlopen van rouw en aanvaarding kan leiden tot iets waardevols. Tine is naast professional zelf ook ervaringsdeskundige met een chronische ziekte. Ze is werkzaam als (online) psycholoog en psychotherapeut en begeleidt vooral mensen die leven met een chronische ziekte, vermoeidheid en pijn.