Veel mensen met reuma doen bewust aan lichaamsbeweging. Hetzij onder begeleiding, hetzij op eigen initiatief. Toch komen veel van hen niet aan de minimale hoeveelheid beweging die nodig is om een gunstige invloed te kunnen hebben op de spieren en gewrichten en om de kans op co-morbiditeiten bij reuma (zoals hart en vaat ziekten) te helpen verkleinen. Reden voor EULAR (the European League Against Rheumatism) om aanbevelingen op te stellen voor bewegen bij ontstekingsreuma en artrose.
EULAR schrijft aanbevelingen waarin zij een advies uitbrengt aan zorgverleners (zoals reumatologen, verpleegkundigen, paramedici) en patiënten over de beste manier om reuma, zowel medisch als niet-medisch, te behandelen. De EULAR aanbevelingen voor bewegen met ontstekingsreuma en artrose zijn vorig jaar gepubliceerd. Sinds kort is er van deze aanbevelingen ook een ‘lay-summary’ beschikbaar. Deze ‘lay-summary’ is een vereenvoudigde, overzichtelijke versie van de EULAR aanbevelingen over bewegen met ontstekingsreuma en artrose. In onderstaande de belangrijkste punten.
Matig en Intensief bewegen
Fysieke activiteit is elke vorm van beweging dat meer energie kost dan rust. Zo ben je fysiek actief tijdens het hardlopen, maar kan je ook fysiek actief zijn wanneer je aan het werk bent, het huishouden doet, bezig bent met je hobbies en wanneer je je verplaatst van A naar B. Lichaamsbeweging is een subcategorie van fysieke activiteit. Je plant lichaamsbeweging bewust in: op een bepaald tijdstip, met een bepaalde tijdsduur en een bepaalde regelmaat. Van lichaamsbeweging heb je twee vormen. Je hebt matige vormen van lichaamsbeweging die ervoor zorgen dat je iets sneller gaat ademhalen zoals bij een wandeling door het park of een uitje met de fiets. Je hebt ook intensieve vormen van lichaamsbeweging die ervoor zorgen dat je niet alleen sneller gaat ademhalen, maar ook dat je hartslag omhoog gaat en je begint te zweten.
150 minuten matige – en 75 minuten intense lichaamsbeweging
Iedere week zou je minimaal 150 minuten aan matige lichaamsbeweging moeten doen en 75 minuten aan intense lichaamsbeweging. Daarnaast is het belangrijk minimaal 2 keer per week een sessie aan oefeningen in te plannen waarbij je werkt aan spierkracht maar ook aan je flexibiliteit, balans en coördinatie.
De EULAR aanbevelingen voor bewegen bij reuma bestaan uit 4 overkoepelende uitgangspunten en 10 aanbevelingen.
4 Uitgangspunten
De overkoepelende uitgangspunten zijn als volgt:
- Lichaamsbeweging is een onderdeel van een gezonde leefstijl en kan de kwaliteit van leven verbeteren.
- Lichaamsbeweging heeft gezondheidsvoordelen voor mensen met ontstekingsreuma en artrose.
- Algemene aanbevelingen over lichaamsbeweging bij ‘gezonde’ mensen zijn ook veilig, effectief en haalbaar voor mensen met ontstekingsreuma en artrose.
- Mensen met ontstekingsreuma en artrose moeten samen met hun zorgverlener kijken naar hun persoonlijke wensen en mogelijkheden wat betreft lichaamsbeweging.
Een score: 1 t/m 4 voor iedere aanbeveling
De 10 aanbevelingen voor bewegen bij ontstekingsreuma en artrose zijn opgesteld op basis van wetenschappelijk bewijsmateriaal en de inbreng van experts (medische experts maar ook ervaringsdeskundige experts zoals mensen met reuma). Iedere aanbeveling krijgt een beoordeling (Score 1 t/m 4) op de kracht van het bewijsmateriaal waarop de aanbeveling is gebaseerd. Aanbevelingen met een score 1 of 2 zijn in verhouding meer gebaseerd op de expertise van zorgverleners en ervaringsdeskundigen en minder op de beschikbaarheid van wetenschappelijk bewijsmateriaal. Voor aanbevelingen met een score 3 of 4 is voldoende tot veel wetenschappelijk bewijsmateriaal beschikbaar, naast de expertise van zorgverleners en ervaringsdeskundigen. Het is belangrijk te beseffen dat ieder van de onderstaande 10 aanbevelingen toepasbaar is in de praktijk, ongeacht de score.
10 Aanbevelingen voor lichaamsbeweging
De 10 EULAR aanbevelingen voor bewegen met ontstekingsreuma en artrose zijn als volgt:
- Het bevorderen van lichaamsbeweging moet een integraal onderdeel zijn van standaardzorg aan mensen met ontstekingsreuma en artrose. Score: 4
- Zorgverleners die werken met mensen met ontstekingsreuma of artrose moeten zich inzetten voor het bevorderen van lichaamsbeweging bij hun patiënten en daarin onderling samenwerken voor een passend beweegadvies. Score: 1.
- Adviezen voor bewegen bij ontstekingsreuma en artrose moeten worden geleverd door zorgverleners die bevoegd zijn om dit te doen. Score: 1.
- Zorgverleners moeten het type, de intensiteit, de frequentie en de duur waarin iemand met ontstekingsreuma of artrose aan lichaamsbeweging doet, monitoren en in overleg doelen voor verbetering helpen opstellen. Score: 2
- Eventuele algemene of specifieke beperkingen om aan lichaamsbeweging te kunnen doen, moeten mensen met ontstekingsreuma of artrose kunnen bespreken met hun zorgverlener. Score: 1.
- Mensen met ontstekingsreuma of artrose moeten duidelijke doelen voor zichzelf stellen over wat ze met hun lichaamsbeweging willen bereiken. Deze doelen moeten in de loop van de tijd worden geëvalueerd. Score: 1.
- De barrières en stimulansen van mensen met ontstekingsreuma of artrose om aan lichaamsbeweging te doen moeten in kaart worden gebracht en aangepakt op basis van goed overleg tussen zorgverlener en patient. Voorbeelden van factoren die invloed kunnen hebben om al/dan niet aan lichaamsbeweging te doen: de kennis van mensen over het belang van lichaamsbeweging en hoe je dit met reuma veilig kunt doen, de sociale ondersteuning om aan lichaamsbeweging te doen en zelfmotivatietechnieken. Score 2.
- Individuele aanpassingen aan algemene aanbevelingen voor lichaamsbeweging moeten gebaseerd zijn op de evaluatie van de fysieke, sociale en psychologische omstandigheden (zoals vermoeidheid, pijn, depressie en ziekteactiviteit) van ieder met ontstekingsreuma of artrose. Score: 1.
- Een persoonlijk beweegprogramma moet worden ondersteund door tools en technieken voor het stellen van doelen en het monitoren van deze doelen, voor het maken van een planning, voor het maken van een evaluatie van de voortgang en voor advies over het oplossen van problemen. Score: 4.
- Het type lichaamsbeweging moet in overeenstemming zijn met de persoonlijke voorkeuren van ieder mens met ontstekingsreuma of artrose. Score 1.
Meer informatie?
Wilt u meer informatie over de nadere uitwerking van de bovengenoemde aanbevelingen? Dan kunt u naar de volledige EULAR aanbevelingen voor bewegen met ontstekingsreuma en artrose die vorig jaar zijn gepubliceerd. Ook kunt u de totale ‘lay-summary’ van deze aanbevelingen nalezen.
