11 tekenen dat je reuma vermoeidheid veroorzaakt

11 tekenen dat je reuma vermoeidheid veroorzaakt

Van een waas in je hersenen tot prikkelbaarheid; ontstekingsreuma kan vermoeidheidsklachten veroorzaken. Susan Jara heeft 11 tekenen op een rijtje gezet waaraan je kunt herkennen dat je vermoeid bent door je reuma. En dat je niet zomaar moe bent. Ze deelt haar verhaal op Creaky Joints, het wereldwijde online netwerk voor mensen met gewrichtsontstekingen.

Vermoeid zijn belemmert je dagelijks leven

‘’Vermoeidheid door ontstekingsreuma is uitputtend’’, schrijft Susan. ‘’Maar het is anders dan gewoon supermoe zijn of je slaperig voelen.’’ Volgens Aly Cohen, reumatoloog, zorgt vermoeidheid ervoor dat je zowel fysiek als mentaal minder goed kunt functioneren. Vermoeid zijn belemmert je vermogen om te werken, voor je gezin te zorgen, klusjes te doen, boodschappen te doen en deel te nemen aan sociale activiteiten. ‘’Basisdingen zoals naar het toilet gaan of een douche nemen, voelen als een hele klus’’, vertelt Creaky Joints lid Ashley.

Vermoeid zijn is een belangrijk probleem voor mensen met verschillende soorten ontstekingsreuma, waaronder reumatoïde artritis, artritis psoriatica en axiale spondyloartritis (axiale SpA). Uit een onderzoek van Creaky Joints is gebleken dat vermoeidheid een van de belangrijkste symptomen is waar mensen met reuma graag controle over willen krijgen. Grotendeels omdat het je dagelijks leven beïnvloedt.

“Mensen met reuma vertellen dat vermoeidheid een van de ergste dingen is van het hebben van een chronische ontstekingsziekte’’, zegt Kelly Gavigan, die aan het onderzoek heeft meegewerkt. ‘’Hun dierbaren en soms zelfs zorgverleners begrijpen de omvang en impact die het op hun leven heeft niet volledig.’’

Negeer vermoeidheid niet

Helaas is er geen snelle oplossing voor vermoeidheid. ‘’Anders dan wanneer je moe bent, kun je niet gewoon een kop koffie drinken, een powernap nemen of jezelf oppeppen om je dag door te komen’’, zegt dokter Cohen. ‘’Vermoeidheid is een symptoom dat je niet van je af kunt schudden en dat je niet moet negeren. Het kan namelijk betekenen dat je reuma opvlamt of dat je een andere onderliggende aandoening hebt.’’

Om de symptomen van vermoeid zijn te begrijpen – en hoe deze verschillen van je alleen maar moe voelen – kun je een gesprek met je zorgverlener voeren. Zo kun je de onderliggende oorzaken vaststellen, waardoor jullie een plan kunnen maken om je beter te gaan voelen.

Oorzaken van vermoeidheid

Er is niet één oorzaak voor vermoeidheid bij ontstekingsreuma. Zo kan vermoeidheid worden veroorzaakt door angst en depressie, maar ook door stress of pijn. De oorzaken zijn vaak onderling gerelateerd, waardoor je samen met je reumatoloog wat speurwerk moet doen om uit te vinden wat er aan de hand is. Dokter Cohen toont haar patiënten een ‘vermoeidheidswiel’, met vermoeidheid in het midden en de mogelijke oorzaken daaromheen. “Het is mijn taak om alle oorzaken te vinden en die te verhelpen’’, vertelt ze.

11 tekenen van vermoeidheid bij ontstekingsreuma

Net zoals er vele oorzaken van vermoeidheid zijn, zijn er ook vele tekenen die erop kunnen wijzen dat je vermoeid bent. Enkele van de belangrijkste tekenen die je met je zorgverleners kunt bespreken zijn:

1. Extreme vermoeidheid: bij extreme vermoeidheid heb je het gevoel geen controle meer te hebben. Bij normale vermoeidheid weet je dat slaap het kan verhelpen, maar vermoeidheid bepaalt zelf wanneer het over is. ‘’Je bent slechts een hulpeloze toeschouwer’’, vindt Creaky Joints lid Lel.
2. Veranderingen in je energieniveau: sommige mensen worden wakker met een gevoel van vermoeidheid, maar bij anderen ontstaat het plotseling. ‘’Ik voel mezelf plots vermoeid worden. Dan moet ik rusten’’, vertelt Kristina, die zelf leeft met ontstekingsreuma.
3. Toename van opvlammingen: vermoeidheid is een teken van hoge ziekteactiviteit en ontstekingen. ‘’Tijdens een ontsteking is het lichaam tegen zichzelf aan het vechten en wordt het moe’’, legt dokter Cohen uit. ‘’Dat kost veel energie.’’
4. Slecht slapen: moeite met slapen is zowel een teken van vermoeid zijn, als een oorzaak. ‘’Een slechte nachtrust kan de symptomen van vermoeidheid verergeren’’, zegt dokter Cohen. ‘’Ook verhoogt slecht slapen de gevoeligheid voor pijn en prikkelbaarheid. En het kan leiden tot concentratieproblemen.’’
5. Een waas in je hersenen: door een waas in je hersenen is het lastiger om cognitieve taken uit te voeren. Je bent vergeetachtiger en minder alert, en je hebt minder aandacht.
6. Verminderde levenskwaliteit: vermoeid zijn kan je dagelijkse leven belemmeren. Het houdt je bijvoorbeeld tegen om je vrienden en familie te bezoeken, te werken, of sociale activiteiten te ondernemen.
7. Prikkelbaarheid: als je vermoeid bent, kan dat ervoor zorgen dat je sneller geïrriteerd bent. Ook voel je eerder pijn als je vermoeid bent.
8. Weinig motivatie: vermoeidheid zorgt voor een gebrek aan energie en motivatie. Angst en depressie kunnen hierbij ook een rol spelen.
9. Hoofdpijn: hoofdpijn kan een teken zijn van vele aandoeningen, waaronder vermoeidheid. Bespreek het daarom altijd met je arts, als je vaak last hebt van hoofdpijn.
10. Veranderingen in eetlust: als je weinig energie hebt, is het waarschijnlijk dat je eetgewoonten veranderen. Je kunt minder zin krijgen in eten, of juist meer willen eten als je vaak vermoeid bent.
11. Vertraagde reflexen: je reflexen en reactietijd kunnen langzamer worden als je vermoeid bent. Dit komt doordat vermoeidheid neuronen in je hersenen vertraagt, wat leidt tot het ‘slow motion’ gevoel dat veel mensen ervaren als ze moe zijn.

Verminderen van vermoeidheid

Het is belangrijk om met je zorgverlener te praten over je vermoeidheid. Samen kun je erachter komen wat de oorzaken zijn, en welke oplossingen er bestaan. De behandeling van vermoeidheid hangt af van de oorzaak. Terugkerende opvlammingen kunnen bijvoorbeeld behandeld worden met een wijziging in je medicatie. Aan de andere kun je supplementen nemen om bepaalde voedingstekorten te behandelen. En als depressie of angst een rol spelen bij jouw vermoeidheid, wat vaak voorkomt, is het belangrijk om ondersteuning te krijgen op het gebied van mentale gezondheid.

Wat de oorzaak ook is, bepaalde veranderingen in levensstijl kunnen altijd helpen. Zoals regelmatige lichaamsbeweging, leren omgaan met stress en angst (bijvoorbeeld door meditatie, een boek lezen, of naar muziek luisteren), en proberen beter te slapen. In het laatste geval kun je proberen je aan een vast slaapschema te houden, of je telefoon niet te kort voor het slapengaan te gebruiken.

Meer lezen?

• Lees hier het hele artikel van Susan Jara
• Hoe ga ik om met vermoeidheid? – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
• Kennis over vermoeidheid op een plek – Nationale vereniging ReumaZorg Nederland
• Webinar Reuma en Vermoeidheid – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
• Nascholing Vermoeidheid bij RA – Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland